kritiken hemeroteka

8.439 kritika

« | »

Zigarrokin ziztrin baten azken keak / Juan Luis Zabala / Elkar, 1985

Zigarrokin ziztrin baten azken keak Iñaki Camino / Argia, 1985-09-22

Juan Luis Zabala 84. urtean Azkue sariketaren irabazle dugu, eta hain zuzen nobela honekin jasoa. Geroztik sari gehiago eskuratu badu ere, guk Elkar-en argitaratu berria duen nobela komentatu nahi dugu.

Nobela hau laburra da, 160 orrialdeduna. Kontatzen dena gutxi gora behera halakoa genuke: Iparrameriketakoa dirudien hiri ez handi ez ttarro batean, igande arratsalde loti makal batez, txango maleta daraman biajante bat ageri zaigu. Tabernan jarria dagoen batek gizon hau ikusi du aurreneko eta atzeneko aldiz. Liburuan barrena argitzen zaizkigun arrazoi batzu direla medio, tabernan jarria zegoenak zazpi gutun bidaltzen dizkio maleta zeukan gizonari urte betean. Kontua da, handik 30 urtera, gutunak bidaltzen dituena aurki hil egingo dela jabetzen dela, eta berriro ere gutunak bidaltzen hasten zaiola aurreko maletadunari. Bigarren gutun hauetan doa nobela hau esplikatzen duen giltzarria.

Nobela irakurri ta gero, irakurtzen hasterakoan genuen usteak oker jo digula aitortzen dugu, gutunak oroitzapen sakon edota gertaera interesgarri batzuren gordailu eta atxakia izango zirela uste baikenuen. Nobela ez da horrelakoa baina. Oroitzapenek oso leku urria dute bertan, ez ditu peripeziak egileak landu nahi izan, beraz, peripeziak gutunaren osagarri ageri dira, eta ez alderantziz. Giro narratiborik ez da sortuko nobelan, gutunetan batak besteari ematen dizkion esplikazio eta aitorpenak baino. Zazpi gutun direnez, zazpi bider ibili behar du batak besteari esplikazio ematen, eta errepikatzea dator, apika aspertzeraino. Eskema beti bera da, gutun bakoitzak duela 30 urteko beste gutun bat darama, hura idaztera bultza zuten zioak emanez, egun haietako gertaeraren batek etsita uzten zuen idazlea, eta ondorioz gutun bat idazten zion behin maleta eskutan ikusi zuenari. Kontua, noski, gertaera horiek idazleak, azken batean idazlea gutunak idatzi dituena baita, eta ez Juan Luis Zabala, landu eta hedatu nahi izan ez dituena da. Nobela barruko idazlea, izaki arrunta da, arruntarik bada, ez da hain desgraziatua ere, bakardadean murgildurik dago, baina ez du beste munduko desgrazirik, agian horregatik ez zaio interesekoa iruditu bere bizitzaren zertzelada gehiago ematea, eta ondorioz nobela halako azalekotasunean utzi du.

Hizkuntzaren aldetik ez diogu nobelari nabarmentzekorik deus aurkitu.

Azken kritikak

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Asier Urkiza

Pleibak
Miren Amuriza

Nagore Fernandez

Euskaldun fededun
Pruden Gartzia

Jon Jimenez

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Ibon Egaña

Amok
Stefan Zweig

Paloma Rodriguez-Miñambres

Hetero
Uxue Alberdi

Mikel Asurmendi

Itzulpena-Traducción
Angel Erro

Anjel Lertxundi

Detaile xume bat
Adania Xibli

Amaia Alvarez Uria

Zebrak eta bideak
Nerea Loiola Pikaza

Paloma Rodriguez-Miñambres

Bar Gloria
Nerea Ibarzabal Salegi

Mikel Asurmendi

Euri gorriaren azpian
Asier Serrano

Jon Jimenez

Lurpeko ezkutuan idatziak
Fiodor Dostoievski

Asier Urkiza

Gailur ekaiztsuak
Emily Brontë

Aritz Galarraga

Pleibak
Miren Amuriza

Joxe Aldasoro

Artxiboa

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

2024(e)ko apirila

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

Hedabideak