kritiken hemeroteka

8.487 kritika

« | »

Zigarrokin ziztrin baten azken keak / Juan Luis Zabala / Elkar, 1985

Zigarrokin ziztrin baten azken keak Iñaki Camino / Argia, 1985-09-22

Juan Luis Zabala 84. urtean Azkue sariketaren irabazle dugu, eta hain zuzen nobela honekin jasoa. Geroztik sari gehiago eskuratu badu ere, guk Elkar-en argitaratu berria duen nobela komentatu nahi dugu.

Nobela hau laburra da, 160 orrialdeduna. Kontatzen dena gutxi gora behera halakoa genuke: Iparrameriketakoa dirudien hiri ez handi ez ttarro batean, igande arratsalde loti makal batez, txango maleta daraman biajante bat ageri zaigu. Tabernan jarria dagoen batek gizon hau ikusi du aurreneko eta atzeneko aldiz. Liburuan barrena argitzen zaizkigun arrazoi batzu direla medio, tabernan jarria zegoenak zazpi gutun bidaltzen dizkio maleta zeukan gizonari urte betean. Kontua da, handik 30 urtera, gutunak bidaltzen dituena aurki hil egingo dela jabetzen dela, eta berriro ere gutunak bidaltzen hasten zaiola aurreko maletadunari. Bigarren gutun hauetan doa nobela hau esplikatzen duen giltzarria.

Nobela irakurri ta gero, irakurtzen hasterakoan genuen usteak oker jo digula aitortzen dugu, gutunak oroitzapen sakon edota gertaera interesgarri batzuren gordailu eta atxakia izango zirela uste baikenuen. Nobela ez da horrelakoa baina. Oroitzapenek oso leku urria dute bertan, ez ditu peripeziak egileak landu nahi izan, beraz, peripeziak gutunaren osagarri ageri dira, eta ez alderantziz. Giro narratiborik ez da sortuko nobelan, gutunetan batak besteari ematen dizkion esplikazio eta aitorpenak baino. Zazpi gutun direnez, zazpi bider ibili behar du batak besteari esplikazio ematen, eta errepikatzea dator, apika aspertzeraino. Eskema beti bera da, gutun bakoitzak duela 30 urteko beste gutun bat darama, hura idaztera bultza zuten zioak emanez, egun haietako gertaeraren batek etsita uzten zuen idazlea, eta ondorioz gutun bat idazten zion behin maleta eskutan ikusi zuenari. Kontua, noski, gertaera horiek idazleak, azken batean idazlea gutunak idatzi dituena baita, eta ez Juan Luis Zabala, landu eta hedatu nahi izan ez dituena da. Nobela barruko idazlea, izaki arrunta da, arruntarik bada, ez da hain desgraziatua ere, bakardadean murgildurik dago, baina ez du beste munduko desgrazirik, agian horregatik ez zaio interesekoa iruditu bere bizitzaren zertzelada gehiago ematea, eta ondorioz nobela halako azalekotasunean utzi du.

Hizkuntzaren aldetik ez diogu nobelari nabarmentzekorik deus aurkitu.

Azken kritikak

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Hezur berriak
Ane Labaka Mayoz

Paloma Rodriguez-Miñambres

Simulakro bat
Leire Ugadi

Mikel Asurmendi

Ezinezkoaren alde
Iñigo Martinez Peña

Mikel Asurmendi

Haize beltza
Amaiur Epher

Asier Urkiza

31 ipuin
Anton Txekhov

Aritz Galarraga

Odolaren matxinadak
Miren Guilló

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren Elizegi

Joxe Aldasoro

Zero
Aitor Zuberogoitia

Amaia Alvarez Uria

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Aiora Sampedro

Artxiboa

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

Hedabideak