kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Herria eta bidea / Luis Mari Mujika / Ediciones Vascas, 1978

“Herria eta bidea” poemaz Edertzale / Zeruko Argia, 1978-04-23

Luis Mari Mujikak eskaini ditu bi liburu nagusi poesi-arloan: Zortziko hautsiak eta Herria eta bidea. Liburu honek hartuak ditu beren agurmen-hitzak Juan Mari Lekuonaren ahotik. Orain Herria eta bideari lotuko natzaio.

Mujikaren bide berriak Nerudaren surrealismoaz eta Lorcaren zenbait teknikaz azaltzen zaizkigu. Poesia sozialaren zenbait planteamendu panfletista eta errazkor gaindu egiten da eskuartean dugun liburu berri honetan. Mujika, nere lagunaren luman, euskal tragismoak abots gori bat irabazten du. Bertan Euskal Herriaren alde odola eman duten Etxebarrietak, Zabalak, Txikik, Mendizabalek, Gardokik, etabarrek beren alegia nagusiki lortzen dute. Sinbolismoak dakarkien baliakizunak ongi aprobetxatzen dira. Horretarako bisemiak, sinestesiak, transposizioak, metafora plastikoak etab. ez dira falta.

Liburuak bere lirikotasunean oso goi eta gaurko deritzaigu. Egilearen plastizitatea basatia eta bizkorra da zenbait poemetan. Mujika oso ausarta azaltzen zaigun zenbait poesia neurtu asmatzekoan. Teknika-bideak ez dute gure literaturan, maiz, eredurik.

Bestalde, poesia neurtua berarengan erreakzio garbi bat da; gaurko abandonismoa poesia neurtuarekiko penagarria da. Poesia neurtua bide bat bakarrik da, baina bide horiek badu bere edertasuna Lizardi baterengan, Orixe eta bestetan…

Estetika aldetik poetak literatur baliakizunen ezagumen aparta adiierazten digu. Historia eta sozial-arazoak poesia honetan sintesisa aparta azaltzen digute. Poema hauetan plano onirikoak, ebokazioak, bisemia sinkronizatuak, presagioak etab. oso ongi lotuta daude. A. metaforatik B. metaforatarako bidea eta B-tik C-ra nagusiki eta etengabe egiten da.

Hitz batean, Mujikaren bidea poesia sozial klase baten prosaismoaren erreakzioa da, eta bere aburutan, Eizagirre, lehen aldiko Gandiaga, Trintxerpe, Lete baten bide sinbolistak hainbat aberatsagoak dira gure hizkuntzarentzako.

Liburu honen aportazioa geroak epaituko du, bainan ez dugu dudarik aportazio horiek nagusiak, originalak aberatsak izan direla. Liburuan gure lagunaren poemari egin diogun prologoan (“Herria eta bidea“) beste alde estetiko eta tematikoak sakonkiago azter litzateke irakurleak.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak