susa | literatur emailuak | literaturaren zubitegia | euskarari ekarriak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | ipuina.eus | ganbila.eus

« Folin markesa: marraskiloak eta euskaldunak uharte galduan | Alice-ren antzera »

Krabelina beltza / Juan Martin Elexpuru / Txalaparta, 1999

Erotismoaren argudioak Jose Jabier Fernandez / Euskaldunon Egunkaria, 1999-10-02

Juan Martin Elexpuruk bere gain hartu duen lana ez da txikia, bera baita erotismoaren inguruan gure literaturan egun argitaratzen den liburu bildumaren sortzailea eta zuzendaria. Emaitzak kaleratzeko ardura, bestalde, Txalaparta argitaletxeak hartu du. Ondorioz, eta lehenengoz, zorionak eta eskerrak biei ahaleginagatik eta orain arte egindako lanagatik ere. Gure literaturak horrelako ahaleginak behar ditu, hots, genero berriak jorratu eta sakondu, eta gehiago oraindik gure artean arrakasta gehiegirik izan ez duten gaiak badira.

Bilduman oraingoz hiru liburu argitaratu dira. Hau bigarrena izan da, eta beste biekin alderatuz —ipuin bildumak dira biak ala biak—, lehen berezitasuna eleberria izatea da. nigarrena, bildumaren zuzendariak berak idatzi izana.

Elexpuruk, haur eta gazte literatura idazteaz gain, baditu hizkuntza eta irakaskuntzaz taldean eginiko lanak ere. Helduentzako literaturan, ipuin bilduma bat du, Txakur zaunkak atean, eta bi bidaia liburu, Alpeen itzalpean eta Kuba Triste dago.

Oraingo honetan, generoz aldatuz baina bere ohiko estiloari eutsiz, Krabelina beltza eleberri erotikoa idatzi du. Bertan, 175 orrialdeetan zehar, elkar ezagutzen duten mutil eta neska baten arteko harremanaren bilakaeraren berri izango dugu.

Edota agian, “bilakaera” hitza modu orokorrean erabili baino, hobe zehaztu eta beraien arteko “sexu harremanen bilakaera” adierazpena erabiltzea. Bai. Eleberriko istorioan ez baitago garrantzia edota gure arreta pizten duen ezer gehiagorik.

Batzuek esango duzue esku bakarrarekin irakurtzekoa den genero honek ez duela ezer gehiago behar. Baina erotismoaren muina eskuetan baino gehiago adimenean eta irudimenean dago. Eta istorio honetan ez argudioak ez pertsonaiek ez dute jaso behar luketen ardura. Pertsonaiak ez daude batere garatuta eta ez dute orrialdeetan zehar inongo aldaketa edota bilakaerarik.

Alde onak zein txarrak

Proposatzen den argudioa, bestalde —eleberriari izenburua ematen dion beste eleberri baten ikerketaren inguruan—, ez da nahikoa 175 orrialdeko liburua bertan oinarritzeko, eta azkeneko emaitza orokorrak gabezia hauek nabarmentzen ditu.

Elexpuru horren jabe dela uste dugu eta pertsonaia nagusiari lehenengo pertsonan hitz eginarazten dio. Protagonista basati samarra eta zeharo instintiboa sortzen du, zeinak sexua soilik buruan duen. Baina ez da nahikoa.

Hala ere, Elexpururen ahaleginak baditu alderdi baikorrak ere. Hau da, sexuaren inguruko zatiak —eta ez dira gutxi, meritua bikoiztuz— oso ongi garatuta daude. Nahiz eta liburuan erabiltzen dituen moduak eta formak oso ugari eta askotarikoak ez izan, Elexpuruk sentimendu bai fisiko bai emozionalak behar bezala transmititzen asmatzen du, eta momentu horietan esku guztiak soberan daude.

Ondorioz, ahalegina bikaina da, baina, genero honetan beste hizkuntzetan maiz gertatu ohi den bezala —eta batez ere azken urte hauetan—, betiko zama berberarekin jarraitzen du egileak.