« Kalamidadeen liburua | Euskal loraldiaren kritikaren kritika »
Berriro igo nauzu / Xabier Mendiguren Elizegi / Elkar, 1997
Bide baten bila Josu Zuberogoitia / Euskaldunon Egunkaria, 1997-05-03
Xabier Mendiguren beasaindarrak idatziriko bigarren eleberri hau irakurtzen hasi orduko berehala datorkigu gogora Lizardik idatzi eta Xabier Letek musikatu zuen olerki bat: liburuari izenburua ematen diona, hain zuzen. Izan ere, izenburua da nobela mamitsu honen motorea pizten duen giltza. Pertsonaia nagusia berriro etxera itzultzen da. Berriro itzultzen da, bai, azken hamazortzi urteak etakidea izateagatik espetxean pasa eta gero. Baina hori bai, mendian dagoen jaioterrira ailegatzeko egundoko maldak igo behar ditu. Gauez, nekaturik, bakarrik, argirik gabe, goraino igo behar. Suma daitekeenez, nahiz eta orokorrean nobela errealista izan, sinbolismoarekin ere jokatzen du autoreak pasarte baizuetan. Gaiari gagozkiola, Euskal Herrian egun bizi dugun errealitateaz mintzo den estreinako euskarazko literatur lana ez izan arren, tratamenduaren aldetik behintzat aurreko lanekiko erabat desberdina da. Mendigurenek darabilen hizkuntza laua eta zuzena da; elkarrizketak dira nagusi nobela guztian zehar, une oro umore finez zipriztindurik.
Inork ez dezala jo liburu honetara Euskal Herriko egoera politikoari buruzko tesi sendoren bat aurkitzeko intentzioarekin. Bestelakoa izan da egilearen asmoa: espetxetik irten berria den preso ohiak bere jaioterrira bueltatzean ematen dituen lehenengo pausoak deskribatu eta bizitako esperientziak kontatzea, hain zuzen ere. Ezen presoak sentimendu kontrajarriz beterik ikusiko baitu zelan bere oroitzapenak ez zaizkion egokitzen itzultzean aurkitu duen inguruari. Neskalaguna, koadrila, militante berriak, baserria, familia… Denak aldaturik aurkituko ditu gure lagunak (azpimarragarria benetan familiaren erretratua eta baserrian ospatzen duten bazkariaren narrazioa).
Eta liburu amaieran jada, hasieran bezala, igoera batekin egingo dugu topo berriz. Kasu honetan Txindokiko igoerari buruz ari gara (bitxikeria bezala bada ere, zera aipa dezakegu behin honaino helduta: nobela hau idazteko igo zuela autoreak lehenengo aldiz etxetik egunero ikusten duen mendi hori). Beraz, kontakizunaren egitura zirkularra bermatu eta hasierako puntuan kokatuko gaituen igoera bat aurkitzen dugu berriz; gauez, argirik gabe, burua bero eta hankak bustirik bidezidorrean gora. Sinbolismoa nabarmena da, bistan denez. Eskerrak ordea Txindokiko gailurrean goizalbaren koloreak sumatzen hasi direla…
Poesia kaiera
Giorgos Seferis
Irati Majuelo
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
Joxe Aldasoro
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos