« Kontatzearen plazerra | Indartsua eta borobila »
Haizegua / Martin Indaburu / Pamiela, 1995
Aspaldiko partez Edorta Jimenez / Euskaldunon Egunkaria, 1995-09-17
Aspaldiko partez hona ekarri guran nabilen liburu honek —“Haizegua”— poesiarekin adiskidetu nau. Egilea, Martin Indaburu, 1862an Zugarramurdin jaio eta 1935ean hil zen, urrian. Hala bada, ez da liburu berria; argitaratu ere iazko larrazkenean argitaratu zen. Hala eta guztiz ere, gure olerkigintzari haize berria dakarkiolakoan nago, erabat modernoa dela irizten baitiot.
Liburua hogeita bost olerkik osatzen dute, eurotariko hemeretzik barne nortasun bat dutelarik, hala gaiaren aldetik nola tonuaren aldetik ere. Gainera egileak berak zenbatu zituen. Itxura denez, Martin Indaburu ehiztaria izan genuen eta, ondorioz, naturari estuki atxikia. Igartzen zaio, bai. Gutxitan irakurri izan dut bizitzaren hatsa, haren magikotasuna eta aldi bereko misteriozko itzal-argiak hobeto islatzen dakizkien olerkaririk.
Martin Indaburuk usoak eta ehiza ditu olerkigai, haizearekin batera denboraren iraganaren eta bizitzaren beraren sinbolo unibertsal bilakaraziz. “Arimen eta usoen egaldacatzea da / haizien arabera; / badira loriec lucitzen dittuzten bezalako haiziak, / badira bioletak ere, / urdinchcac ta moratuac…”. Halaxe dio “Haizegua” izeneko olerkiak, hain zuzen ere, bildumako lehena izanik liburuari izena ematen dionak. Irakurtzen hasi baino ez, eta irakurleak poeta-sen itzela duen norbaiten lanaren aurrean dagoela igartzen du. Gero, orrialdeetan barrena aurrera egin ahala, hasierako susmo hori erabateko egia dela ohartzen da norbera.
Alde teknikoetan sartu nahi gabe ere, sarritan hain antzua izaten den axaleko ezein neurriri men egin beharrean egileak olerkien, barruko punpadei so eginez lan egin zuela esan behar dela uste dut. Ez da Indabururen alde berritzaile bakarra. Aipagarria da erderakadetara jotzean ere duen berezkotasuna —“Ya que ta bazuazte…” dioenean bezala—, irudiak sortzeko duen ahalmenarekin batera. Den-dena sortu gogo zuen irudiaren edo giroaren menpe jartzen zuen Martin Indaburuk, zalantzarik gabe. Ni neu, hunkitu egiten nau Irdabururen “Haizegua” honek. Aspaldiko partez.
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Joxe Aldasoro
Lanbroa
Pello Lizarralde
Mikel Asurmendi
Sorginak, emaginak eta erizainak
Barbara Ehrenreich / Deirdre English
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Mikel Asurmendi
Gerezi-denbora
Montserrat Roig
Amaia Alvarez Uria
Presbiziak lagundu omen digu
Edu Zelaieta
Mikel Asurmendi
Itsaso amniotikoa
Oihane Jaka
Aitor Francos
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Jon Jimenez
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Asier Urkiza
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
Nagore Fernandez
Fiesta: Eguzkia jaikitzen da
Ernest Hemingway
Aritz Galarraga
Biharraren hegietan
Maddi Sarasua Laskarai
Maddi Galdos Areta
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Aiora Sampedro
Aingeruak eta neskameak
June Fernandez
Ibon Egaña