kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Zirkuluaren hutsmina / Iñaki Aldekoa / Visor, 1993

Eztabaidaren zain Juan Luis Zabala / Euskaldunon Egunkaria, 1994-04-03

Ez ditu bi liburu hauetan lan errazak hartu Iñaki Aldekoak. “Zirkuluaren hutsmina” urteetan zehar han eta hemen argitaratutako hainbat artikuluren bilduma da, baina idazle eta literatur kritikari oñatiarrak —liburuaren azpitituluak argitzen duen moduan— “Jatorrizko erromantizismotik euskal poesia modernora” egindako pausoen berri ematen du artikulu horien bidez, ardatz gisa lau poeta nagusiren lanak aztertuz: Jon Mirande, Gabriel Aresti, Bernardo Atxaga eta Joseba Sarrionandia.

Bigarren lana, berriz, Visor argitaletxeak Espainiako Kultura Ministerioaren laguntzaz plazaratu duena, Jon Miranderengandik (zaharrena) Iñigo Aranbarrirenganaino (gazteena) iristen den antologia da, tartean beste bederatzi poetarengandik pasatuz: Juan Mari Lekuona, Gabriel Aresti, Mikel Lasa, Xabier Lete, Ibon Sarasola, Bernardo Atxaga, Koldo Izagirre, Felipe Juaristi eta Joseba Sarrionandia (adinaren arabera sailkatu ditut neuk, liburuan agertzen den ordena beste bat bada ere). Hamaika poeta hauen lanek “jatorrizko erromatizismotik euskal poesia modernora” egindako bidea argitzen dute, hau da, “Zirkuluaren hutsmina” artikulu bilduman erakusten duen berbera. Horregatik, elkarren osagarri gisa irakur daitezke bi liburuok, eta ez da harritzekoa, noski, Visorreko antologiaren sarrerako zenbait pasarte Alberdaniako liburuan aurki daitezkeen zenbait pasarteren gaztelerazko itzulpena edo laburpena baino ez izatea.

Lan baterako zein besterako, poeta batzuk aukeratu behar izan ditu Aldekoak eta, jakina, beste batzuk, ezinbestean, baztertu. Esker txarreko lanak dira hala kritikariarena nola antologoarena, eta Aldekoak aldez aurretik zekien hori, jakinaren gainean ekin zion lanari. “Zirkuluaren hutsmina” lanean ere ausardiaz ematen ditu iritziak. Arestiri buruz ematen duen ikuspegia, esate baterako, gogor eta gordin samarra ere izan daiteke zenbaitentzat. Nahiz eta oñatiarrak bere parnaso partikularrean bilbotarrak leku bat baduela aitortzen duen, ez du parnaso horretan haren obra osoa hartzen: “Nire gustoaren arabera, eta denborarekin hornituz joan naizen parnaso neure-neure horretan aulki bat badauka, ez dago han “Harri eta Herri-rik”; bai, ordea, “Euskal Harria-ko” sonetoz jantzitako hitz apalagorik” (“Zirkuluaren hutsmina”, 100 or.).

Eztabaidagarriak dira, noski, Aldekoaren aukerak eta iritziak, baina aitortu behar zaio gutxien-gutxienez euskal poesia asko eta astiro irakurri duela, irakurritakoa bere erara interpretatzeko lanari gogoz ekin diola, eta gero, azkenik, lan horien emaitzak argitaratzen ere ausartu dela. Ez dira meritu makalak aipatutako guztiak. Eztabaidarako prest daude bi liburuok, eztabaidaren zain.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak