« Errealitatea bezain gogorrak | Argiaren eta ilunaren artean ibiltari »
Eremu karroinduak / Luis Berrizbeitia / Elkar, 1992
Harri preziatuz beterik Edorta Jimenez / Euskaldunon Egunkaria, 1992-12-27
Eremu karroinduak” Luiz Berrizbeitiaren bigarren olerki-liburuari eskaini dizkiot azken asteotako arratsak, atseginez eta gogoetatsu, liburua zabaldu orduko jakinik ez nezakeena erreztasunik aurkitu Abadiñokoaren orrialdeetan, tituluak berak agintzen bait du, lehenagoko “Zoperna generala” haretan legez, zein moldetakoak diren barruan gorderik dituenak.
Liburuak lehenik eta behin eman didana ez da besterik izan hizkeraz atsegintzeko era baino. Berrizbeitiak bere-bereak dituen berbak erabiltzen ditu, horretan oinarrituaz bere poetikaren habeetariko bat. Esandakoaren kontraesana irudi lezakeen arren, zuzen-zuzen mintzo da Berrizbeitia, ageriko neurririk gabeko olerkirik gehienak lokutiboak bait dira kasik. Halako koktelean Berrizbeitiarena berarena beste inorena ez den ahotsa adierazten da. Ahots horrek dituen kidetasunetan bakarra aipatu ohi da, Sarrionandia, alegia. Axalekoa baino ez da kidetasun hori. Besteak beste, filosofiaren edo mundu ikuskeraren aldetik, Berrizbeitia Sarri baino ezkorrago eta ilunago ageri da horretan, denboraren halabeharrezko iragaiteaz, bakardadeaz, herriaz, eta halakoez, hots, poesian “funtsezko eta unibertsaltzat” jo izaten diren gaiez. Eta esanda utzi dut liburuak eman didan bigarrena, gaia.
Axaleko kidetasunak eta zorrak alde batera utzirik, argi antzematen da Berrizbeitiaren lanetan euskal poesigintza modernoaren gakoa zein den: tradiziorik eza. Bada, Luis Berrizbeitiak berea eraikitzen dihardu, tradizioak eurak ere produktu historikoak bait dira, hau da, sujeto aktiboen subjetibitatearen lana eskatzen dutenak. Ez dakit kointzidentzia hutsa ote den baina, hil aginean dugun urte hau Oihenarten urtea izan delarik, beronen azken hondarretan eta batera datozkigu liburu hau eta Oihenarteren “L’art Poétique Basque” delakoa, euskaraz, Patri Urkizuren eskutik “Hegats” aldizkarian. Beranduenez jota, gure poeta itzel handi harexekin hasten da Berrizbeitiaren tradizioa. Bada, biak ezinbestez gogoan hartu beharreko lanak direla esatea ez dut gehiegikeria denik uste. Eta Luis Berrizbeitiaren liburua harri preziatuez beteriko kofre ondo itxia dela erakustearren, hara hemen, adibidetzako, horietako bat. “Poeta nor den? Besteak beste / jostorratz gori bat / bihotzean sar baliote / gihar bat higi gabe egon litekeena / ixil eta deskantsu / barneko sua orri zuri bati baizik ez aitortuz”. Eta halakoak.
Kangaroo
Martin Etxeberria
Maddi Galdos Areta
Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte
Irati Majuelo
Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena
Asier Urkiza
Erresistentziarako gorputzak: bollerak
Eva Perez-Pons
Nagore Fernandez
Zeozer gaizki doa
Beatriz Chivite
Hasier Rekondo
Kangaroo
Martin Etxeberria
Jon Martin-Etxebeste
Humanitatearen une gorenak
Aritz Galarraga
Mikel Asurmendi
Ura saltoka
Juan Kruz Igerabide
Irati Majuelo
Barbaroak eta zibilizatuak
Ibai Atutxa
Amaia Alvarez Uria
Su festak
Jon Urzelai Urbieta
Jon Martin-Etxebeste
Argialdiak
Miriam Luki
Asier Urkiza
Alexander Wolfen mamua
Gaito Gazdanov
Nagore Fernandez
Nire bizitza ni barik
Oskar Gaztelu Bilbao
Mikel Asurmendi
Alaska
Castillo Suarez
Ibon Egaña