kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Eldarnioak / Karlos Linazasoro / Erein, 1991

Fabulagile ahaltsua Felipe Juaristi / Euskaldunon Egunkaria, 1991-11-30

Argitaletxe guztiek Durangoko Azokarako urtero prestatzen diguten nobedade uholdeak harrapa gaitzan baino lehen, eta berandutxo izan arren, oraindik ere merezi duelakoan nago zerbait hitz paratzeak ia oharkabean joan bide zaigun Karlos Linazasororen lehen ipuin bilduma honetaz. Azken boladan nahiko emankorra ageri zaigu idazle gaztearen literatur iharduna, bi poema liburu ere kaleratu bait ditu, zenbait sari ere tarteko izan direlarik.

Hiru ataletan dator banaturik ipuin bilduma, itxura batean, bi erizpide oso ezberdineni jarraituz: kontatutako istorioaren garaia (beti ere galtzear dugun Euskal Herri sakonaren sasoia lehen “eldarnioan”; istorio garaikideagoak bigarren eta hirugarrenean) eta ipuinen luze-laburra: lehen bi ataletan ipuin luze eta laburrak tartekatzen dira; hirugarrenean, berriz, ipuin labur “ustekabeko bukaeradunak” ditugu gehientsuenak.

Lehen ipuin bilduma izanik, liburuak ematen duenaz gain, bertan agertutakoen arabera espero izatekoak direnak ere kontutan hartu beharrekoak dira. Testu, gozagarri ugari damaizkigu, baina hau inportantea eta euskal literaturan ez-ohizkoa izanik ere, ez da garrantzi gutxiagokoa erakusten duen potentzialidadea. Oso garai ezberdinak ageri zaizkigu: baserriaren mundua, nobela beltzaren hiria, gaur eguneko hiri zoroa. Kontateknikei dagokienez ere, aberatsa da oso liburua: aitorpen itxurako lehen pertsonakoak, narratzaile orojakilea dutenak, bi orrialdetan mundu bat eraiki eta birrintzen dutenak, giro kafkiano xamarrekoak, bai eta ikutu sinbolista dutenak ere. Gustuak gustu, neu lehen pertsonan kontatutako istorioetan erabili duen hizkerak, herrikoi itxurakoa baina oso landua, erakarri nau gehien. Ipuin liburuekin gertatu ohi den bezala, arazo kontzeptuala sortzen zaigu honekin ere: ipuin ezberdinen segida nahikoa den, nolabait egituratu, ardatz baten inguruan antolatu behar diren… Linazasorok tarteko bidea hartu du: oso ipuin diferenteak bildu ditu, baina “Bakardadearen eldarnioan” izeneko ipuintxoen bidez lotzen saiatuz. Hauxe litzateke nire ustez egin dituen saioen artean hankamotz gelditu zaion bakarrenetakoa.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak