susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Irakurlearen txanda | XVIII.eko lekukotasun bat erabilera bila »

Euskaldunak / Orixe / Itxaropena, 1950

Nik badut maisuen maisua Patziku Perurena / Euskaldunon Egunkaria, 1991-01-19

Orrialde bazter honetantxe leitzen nuen lehengo batean. Maisuak falta ditugula euskal literaturan. Gaurko maisuak esan nahiko zuen, gure guraso gazteak. Nik uste, badela gaurko maisurik, edo nere irudiko, dizipulu txintxo gehitxo duen maisuparea nabarmen daukagula behintzat. Lehenagoko maisuak nahiago ditut halare.

Beren hizkuntzan, zaputzik eta ezinik gabe, gustoz eta graziz idatzi duten euskal idazle bakanak ditut eredutzat. Ez beren buruaz akonplejaturik idazten duten gaurko erdieuskaldun fustratuak. Hizketan hasi baino Iehen, idazten hasten denak, ez dit batere onik egiten. Ez, gaizki esan dut. Nazka emiten dit. Nahiago ditut, euskara amorantetzat hartu duten bi idazle maitemindu, ezen ez erdara ezin euskaratuz bizi diren aleunka trepalari apoeuskaldun dirugose orojakile bezain merkatujale.

Orixe dut maisu. Pena bat badiot halare. “Euskaldunak” hitz lauan ez idatzi izana. Beste hutsik ez diot aurkitzen haren literaturari. Euskarari rnuinetan joka, ikasten eta edertzen eman zuen bere bizi guzia. Konplejorik gabe erabili zuen zeinahi gai. Luma eskuan hartzen zuen aldiro, hitza laztantzeko hartzen zuen. Belarria zeukan zentzuen gidaritzat. Euskal nortasunaren adierazle eta jainkotasunik goienekotzat.

Ez zion inori kasurik egin. Bere senaren aginduari ez bazen. Nortasun bizi eta neretzako eredugarri baten jabe izan zen. Inorekin ezkontzeko finegia zen. Haren gogobihotzei harriaren indarra era izpiritu ederra darie. Ez, esate batera, Lixardi kanpoedder xamur baten polittaxuna. Klasikozale amorratua zen.

Horregatik egiten zait, beti eder, beti berri, haren libururik ttattarrena hartzen dudalarik ere. Haren idazlan guziak laster argitan ikusi zai, isiltzen naiz. Baina, “inoiz ez dut entzun isiltasun osorik, isiltasunak ere baditu bere zuzmurrak”.