susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Kontrakoen jokoan barrena | Irakurlearen txanda »

Parentesiak (etabar) / Joxean Muñoz / Hordago, 1984

Oso oihartzun gutxi izandako liburua Jose Luis Otamendi / Euskaldunon Egunkaria, 1991-01-12

Heraklito izango zen erreka kontuetan hainbeste zekiena. Ez omen zaio goroldiorik lotzen dabilen harriari, baina guri bai, geldi gaudelako edo, saiatu arren, ez garelako harri. Errekan, erreparatu gabe uzten diegu joaten itotako zaldiei, puztuz, hustuta, estatistika ofizialak diruditela: zer komeni, huraxe.

“Parentesiak (etabar)”ek baino oihartzun gutxiagoko liburuak ez dira asko izango. Eta aspaldian popa aldetik haize ukaldiak besterik hartzen ari ez den euskal poesiaren apez-baratzan mingarria gertatzen zait hori. Beti gabiltza (pluralaren erabilera lasaigarria) berandu eskueran geneukana estimatzeko. Ez dakit poema liburuak noiz kadukatzen diren, baina pentsatzekoa da.

Suerte hobea merezi du liburu honek. Bristadak botatzen dituzteneko bitxia da. Meritu handiak ditu: ametsak zutika daudeneko parajeak ageri dira (geometria minimoak), gramatika misteriotsu eta asaldagarriak zaunka dagi letra nagien itzalpetik, irudi eder eta landu hainbatek latigoz jo ninduen, berriro poesiaz pentsatzeko, ederraren drama eraikitzen beste ekinaldi bat (seguruena intentona esango banu hobe). Euskal poesia “gaztearen” baitan poema gutxi eman dituen sentsibilitate baten fruitu ikusten dut “Parentesiak (etabar)”. Baditu, tartean, mirarizko pasarteak, umoreak pintto jarritako lirismoa. Tabernakuloetan elkarri muturra puskatzerainoko eztabaida daitezkeen hitz perenneak daude ibernatuta.

Ez zait iruditzen mugarria denik. Oroitarria, demarria…?

Akaso poetentzako liburua izango da, edo narratzaile sinesgogorrentzakoa, ez jakin. Zazpi urte beteko ditu aurki, komunio txikia egiteko edadea izaten zen. Eta orduan hartzen genuen lehenbiziko hostia, komulgatzeko.