kritiken hemeroteka

8.549 kritika

« | »

Herioaren itzalpeetan / Andolin Eguzkitza / Txalaparta, 1998

Gerra eta gerraondoa Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1999-07-24

Ez da honako hau, Herioaren Itzalpeetan izenekoa, Andolin Eguzkitzak idatzi duen lehen eleberria. Hor ditugu Lehen orenean (1979) izeneko eleberri laburra eta Urkidian zehar (1987). Poema liburuak ere baditu argitaratuak: Orhiko mendirantz urratsez urrats (1986) eta Mila urte igaro eta, ura bere bidean (1993).

Herioaren itzalpeetan nobela historikoa da. Ni neu harrituta utzi nauena prosaren indarra izan da, sendoa eta sakona baita, esaldi luzez josia, historiaren hoztasuna eta istorioaren arintasuna, biak berekin dakartzana. Ez da teknika aldetik oso nabarmena, ez dela berezia esan nahi dut. Gizon batek, Txilen dagoelarik, eguneroko bat aurkitu eta hura irakurtzeko parada du. Egunerokoa idatzi duena gizon adinean sartuxea da, baina bere garaian, langileen aldeko abokatu izanagatik, Nafarroan, sona eta ospea lortuak zituena: Antonio Ozkoidi hain zuzen. Narratzaileak berarekin tiopo egiten duenean, adinaren kariaz erorixea dago; laster hilko da. Narratzaileak izango du hala ere Antonio Orkoizdiren bizitza jakiteko modua.

Gerrako historia da Andolin Eguzkitzak kontatzen diguna. Gerra esaten denean, gure gerra Zibila ulertu behar da, anaien arteko gerra alegia. Gogorra izan zen Nafarroako lurraldean, izan ere matxinatu asko eta asko, Molaren atzetik altxatutakoak, hangoxeak ziren. Galtzaileen historia dugu beraz, eta galtzaile historia guztiak bezala tristea eta hitsa: Herio alde guztietan zelatari, salatariak nonahi, bide bazterrak hildakoz beteta, ihesa egin beharra. Abertzale baten historia da, gainera. Omenaldi kutsua du azkenik: Antonio Ozkoidi, garai bateko abertzalea izanik, gaur egungo gazteen eredugarri izan daitekeelako ustean. Atzeneko orrialdeetan Euskal Herriaren diagnosia moduko ematen zaigu, alegia mezu politikoa.

Azken kritikak

Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Lurrez estali
Ximun Fuchs

Jon Jimenez

Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo

Mikel Asurmendi

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban

Mikel Asurmendi

Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz

Gorka Bereziartua Mitxelena

Juana
Jon Artano Izeta

Mikel Asurmendi

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko iraila

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

Hedabideak