« Umorezko literatura | Sasoi guztietarako liburua »
Poema antologia / Charles Bukowski (Josu Lartategi) / Susa, 1997
Irudiaren indarra Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1997-06-21
Poeta bakoitzak idazten duen horren usaina darama bizi guztian; inoiz-inon gainetik kendu ezingo duena. Arropari, soin-atalei itsasten zaie, azal mintzetan sartu eta betiko geratuko da, poetaren ezaugarri. Seamus Heanyri lur usaina dario, lur beltz emankorrarena. Lizardiri sagar usaina hartu izan diot, erreginetarena, hain zuzen, dotore, fresko eta sarkorra. Eta Bukowskyri, esaterako, hiri amerikar bateko taberna xixtrin, ilunarena; alkohola eta tabakoaren sunda eza eta ezinarenarekin nahasian. Liluragarria, batzuetan; zorabiagarria, gehienetan.
Ez dut uste poeta handi hori poeta gisa oso ezaguna denik. Garai batean, modako kontuak zirela eta, gehixeago irakurriko zen, beste idazle asko, orain ahaztuak direnak, irakurtzen ziren bezala. Kerouac, Burroughs, Ginsberg… entzutetsuak ziren, istorio eta kontu diferenteak maite zituztenak haien zale ziren. Belaunaldi arazoa izango da, noski. Gurean, erreprimituen garai hurrun hartan, haize freskoari leiho zabal bat irekitzea bezalakoa zen Bukowski eta beste zenbaiten liburuak irakurtzea. Balio soziologikoa zuen haseran: irakurri behar zen irakurri behar zelako eta kito. Eta gero, balio literarioa erantsi zitzaion, kontatzen zuena baino sendoagoa izango zena azken batean: esateko modu bat, zuzena eta erretorikarik gabea.
Poesia ere halakoxea du Bukowskik, Lartategiren itzulpen polit honen bidez irakurri duguna behintzat bai: argia da, nahiz eta bertan askotan deskribatzen zaiguna iluna, zokoratua izan; ez da sentimentala. Egia esan, Bukowskik ihes egiten du sentimalismoaren topikeria guztietatik, eta batzuetan, halako lirismo printzak aurkitzen badizkiogu ere, gehiago dute zer ikusirik izaki marjinalek harengan sortzen duten lilurarekin, sentimentu zehatz, konkretu eta aitortzeko modukoren batekin baino.
Bukowskik istorioak kontatzen ditu bere poemetan ere. Horretan jarraitzaile asko izan ditu, bai Ameriketan nola gure artean. Bizitza pusketak dira, han-hemen borrokan: irudi kateatuak. Irudiak, metaforak bainoago. Hortik gutxi aurkituko du irakurleak, egia esan. Edozein momentutan gauzatuko direla dirudite irudiok, hainbestekoa baita haien indarra.
Bar Gloria
Nerea Ibarzabal Salegi
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Puta zikinak
Juno Mac / Molly Smith
Irati Majuelo
Hezurrezko kaiolak
Hasier Larretxea
Jon Martin-Etxebeste
Heriotzari aurrez aurre begira
Oskar Gaztelu
Mikel Asurmendi
Gari eta goroldiozko
Anari Alberdi Santesteban
Ibai Atutxa Ordeñana
Winesburg, Ohio
Sherwood Anderson
Nagore Fernandez
Suite frantsesa (bertsio argitaragabea)
Irene Nemirovski
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Jon Martin-Etxebeste
Sorgin-argien ehizan
Joan Mari Irigoien
Mikel Asurmendi
Balio erantzia
Ekaitz Goikoetxea
Mikel Asurmendi
Berriz zentauro
Katixa Agirre
Amaia Alvarez Uria
Poesia kaiera
Federico Garcia Lorca
Nagore Fernandez
Humanitatearen une gorenak
Aritz Galarraga
Asier Urkiza
Soniexka
Ludmila Ulitskaia
Ibon Egaña