kritiken hemeroteka

8.530 kritika

« | »

Bekatuaren itzala / Xabier Mendiguren / Elkar, 1995

Apaiz demonioa Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1995-12-30

Ezaugarri bat baino gehiago ditu liburu honek atsegina egiten dutenak. Kontatzen duen istorioa bainoago, istorioa kontatzeko modua aipatuko nuke, estiloa hain zuzen. Apaiz batek adiskide bati, apaiza hau ere, idatzitako gutunen bidez jakingo du irakurleak zer pentsatzen duen, zein diren apaizaren beraren barne-barneko kezkak eta espak, antsiak eta arazoak. Alde horretatik begiratuta, gutun idazketak, bakarrizketaren edo egunerokoaren funtzioa bera betetzen du; alegia, protagonistaren ahotsa islatzearena, protagonistaren ispilu bilakatzearena. Gutunak literatura eredu dira, ezinbestean, eta indar handia ematen diote kontaerari. Ifrentzuan, ordea, apaizaren ahotsa izanik nobelako ahots bakarra, mugatu egiten du nobelaren nondik-norakoa. Ahots batek nekez adieraz dezake nobelak interpretatu nahi duen errealitatearen konplexotasun osoa.

Istorioa ez da, nire irudiz, batere orijinala; edo hobe esanda, istoriaren orijinaltasun ezak behartu du idazlea bere estiloa zehaztera eta fintzera, kontrapisu moduan edo. Nobela honetan kontatzen dena apaiza baten gain-behera da. Bere etxean bi emakumerekin bizi dela, bi porrot bortitz jasan beharko ditu, bi tentaldirekin batera biak: emakumeengandik etorriko zaio lehen tentaldia eta lehen porrota; bere lana bete ezinak ekarriko dio bigarren porrota, eta bigarren tentaldia, mundu honetatik ihes egiteko irritsa. Apaiza gaixotu egingo da, baina sendatzea zaila den gaitz psikiko batez: deabru bihurtuko da, Goethek “Werther”enean esaten zuen modukoa: “geu gara geuretzat deabru, geuk erauzi dugu geure burua paradisutik”.

Bukaera, honenbestez, nobelaren arauek eta nobela honen garapenak eskatzen dutena. Egileak garbi adierazten ez badu ere, apaizak bere buruaz beste egingo ote duen sujeritzen digu. Horrelako amaiera, dena dela, esperokoa da; are gehiago, irakurleak ez du sorpresarik hartuko.

Bestalde, liburu honetan Joxe Azurmendiren hitzaurrea eta hitz atzeak datoz. Luzea da hitzaurrea, gaia agortu nahiko balu bezala. Apaizen eta apaizkumeen arazoek, behar bada, orrialde gehiago beharko lituzkete, beren horretan adieraziak izateko. Lortzen du gaia zentratzea eta gaiaren adarretan ez galtzea. Atzeko hitzei buruz, ez ote duen bere burua zuritu nahi, inork idatzitako liburua aitzakia harturik.

Azken kritikak

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak