« Irakurketa esperantzagarriak | Gerrako istorioak »
Shangai Tom espazioko zaindaria / Joanes Urkixo / Elkar, 1992
Harrison Ford-en azken abentura Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1992-10-17
Telebista-zaletasun neurrigabea txikizioak eragiten hasia da dagoeneko. Hala gertatzen da hemen eta Sebastopolen. Telebistazko kulturak txanda hartu dio zinemazko kulturari, bere garaian azken horrek liburuzkoari hartu zion modura. Irakurketa-tasa, gure artean, jaiotze-tasa baino kaskarragoa da. Orduak eta orduak igarotzen ditugu telebista aurrean geldi-geldi. Gure mundua aparailuan sartzen den horretara mugatzen da, azkenik. Gainerantzekorik ez dago, ez baita ikusgarri, ez erakargarri.
“Shangai Tom espazioko zaindaria”n kontatzen den abentura ezaguna egiten zaigu: Galaxia batean ahaztuta dagoen planeta bat inbaditzen dute indar ezezagun batzuek. Shangai Tom, espazioko zaindaria, izango da planeta horretako erresistentzia-lanen antolatzaile. Laguntzaileak ere izango ditu, Buck Mandarino tartean, pirata eta kontrabandista, Shangai Tom izan zen bezala, legearen arrastotik sartu aurretiko garaian. Istorioa, beraz, askotan irakurri izan dugu, eta, are gehiagotan ikusi ere zineman edo telebistan. “Galaxietako gerra”ren gaia etortzen zait burura, hango protagonistak imajinatzen ditut nobelatxo honen orrialdeak pasa-ala. Eta ez dut dudarik. Shangai Tom ez da Shangai Tom, Harrison Ford baizik, bere untzian sarturik hiperespazioan zehar etsaiaren ihesi.
Aitortzen dut oso zaila dela bizi garen garaian, istorio gehienak kontatuta daudenean, berri batzuk asmatzea, baina beti pentsatu izan dut imajinazioaren erronka dela literatura. Gero eta ezberdintasun gutxiago dago jeneroen artean, gainera. Zientzia fikziozko nobela bat aisa izan daiteke bakeroen eta indioen arteko batailak kontatzen dituena. Lekua da aldatzen. Galaxiaren ordez jar ezazue desertu handi luze bat, base baten ordez fuerte ondo zaindutako bat, eta espazioko zaindariaren ordez “sheriff”a eta ikusiko duzue kontaera ez dela aldatzen. Abenturak leku guztietan baitira abenturak. Edo gauzak gehiago konplikatzeko, koka gaitezen Europako lurralde lasai batean eta eman dezagun bertara sartzen direla inbasoreak. Istorio bera daukagu. Kontatzearena da egin dezakegun ia aldaketa bakarra, nola kontatzearena hain zuzen. Eta kontaerari traszendentzia gehixeago edo gutxixeago ematearekin lor dezakegu betirako istorio bat, edo abentura sinple eta arrunt baten narrazioa. Abenturak kontatzeko modu asko baitago, eta abentura guztiak ez dira, ez dute izan behar, abentura bakarra.
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi