kritiken hemeroteka

8.573 kritika

« | »

Shangai Tom espazioko zaindaria / Joanes Urkixo / Elkar, 1992

Harrison Ford-en azken abentura Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1992-10-17

Telebista-zaletasun neurrigabea txikizioak eragiten hasia da dagoeneko. Hala gertatzen da hemen eta Sebastopolen. Telebistazko kulturak txanda hartu dio zinemazko kulturari, bere garaian azken horrek liburuzkoari hartu zion modura. Irakurketa-tasa, gure artean, jaiotze-tasa baino kaskarragoa da. Orduak eta orduak igarotzen ditugu telebista aurrean geldi-geldi. Gure mundua aparailuan sartzen den horretara mugatzen da, azkenik. Gainerantzekorik ez dago, ez baita ikusgarri, ez erakargarri.

“Shangai Tom espazioko zaindaria”n kontatzen den abentura ezaguna egiten zaigu: Galaxia batean ahaztuta dagoen planeta bat inbaditzen dute indar ezezagun batzuek. Shangai Tom, espazioko zaindaria, izango da planeta horretako erresistentzia-lanen antolatzaile. Laguntzaileak ere izango ditu, Buck Mandarino tartean, pirata eta kontrabandista, Shangai Tom izan zen bezala, legearen arrastotik sartu aurretiko garaian. Istorioa, beraz, askotan irakurri izan dugu, eta, are gehiagotan ikusi ere zineman edo telebistan. “Galaxietako gerra”ren gaia etortzen zait burura, hango protagonistak imajinatzen ditut nobelatxo honen orrialdeak pasa-ala. Eta ez dut dudarik. Shangai Tom ez da Shangai Tom, Harrison Ford baizik, bere untzian sarturik hiperespazioan zehar etsaiaren ihesi.

Aitortzen dut oso zaila dela bizi garen garaian, istorio gehienak kontatuta daudenean, berri batzuk asmatzea, baina beti pentsatu izan dut imajinazioaren erronka dela literatura. Gero eta ezberdintasun gutxiago dago jeneroen artean, gainera. Zientzia fikziozko nobela bat aisa izan daiteke bakeroen eta indioen arteko batailak kontatzen dituena. Lekua da aldatzen. Galaxiaren ordez jar ezazue desertu handi luze bat, base baten ordez fuerte ondo zaindutako bat, eta espazioko zaindariaren ordez “sheriff”a eta ikusiko duzue kontaera ez dela aldatzen. Abenturak leku guztietan baitira abenturak. Edo gauzak gehiago konplikatzeko, koka gaitezen Europako lurralde lasai batean eta eman dezagun bertara sartzen direla inbasoreak. Istorio bera daukagu. Kontatzearena da egin dezakegun ia aldaketa bakarra, nola kontatzearena hain zuzen. Eta kontaerari traszendentzia gehixeago edo gutxixeago ematearekin lor dezakegu betirako istorio bat, edo abentura sinple eta arrunt baten narrazioa. Abenturak kontatzeko modu asko baitago, eta abentura guztiak ez dira, ez dute izan behar, abentura bakarra.

Azken kritikak

Lakioa
Josu Goikoetxea

Irati Majuelo

Poesia guztia
Safo

Aritz Galarraga

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Maddi Galdos Areta

Amorante frantsesa
Miren Agur Meabe

Hasier Rekondo

Akabo
Laura Mintegi

Jon Jimenez

Akabo
Laura Mintegi

Asier Urkiza

Gatazka eta abusua ez dira gauza bera
Laura Macaya

Nagore Fernandez

Beste zerbait
Danele Sarriugarte

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Kuntzak eta kerak
Sara Uribe-Etxeberria

Jon Martin-Etxebeste

Hitzetik ortzira
Ana Urkiza

Mikel Asurmendi

Askatasun haizea
Javier Buces

Irati Majuelo

Amorante frantsesa
Miren Agur Meabe

Ibon Egaña

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Aiora Sampedro

Meditazioak
John Donne

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko urria

2025(e)ko iraila

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

Hedabideak