« Egitura lineala apurtuz | Umore mingotsa »
Sex abaroa / Paddy Rekalde / Txalaparta, 2000
Sexuaren artxipelagoan barrena Laura Mintegi / Gara, 2001-04-21
Paddy Rekalderen Sex abaroa liburuaz mintzatzeko unean, titulua bera izan daiteke aurkezteko lehena. Hiztegiak dio artzainak abereak babespean jartzen dituenean, abaro eginarazten diela. Babesa eta atsedena hartzen omen dute ardiek abaroan egoten direnean. Eta hori izan daiteke Rekaldek proposatzen diguna, sexua har dezagula babes eta atseden.
Paisaia berezkoa aurkeztu du Paddyk. Paisaia hiritarra, gau-zalea, desolatua, samurra, gordina eta —gauza guztien gainetik— gizatiarra. Pertsonez ari da. Abaro bila dabiltzan pertsonak dira hauek, babes bila bizi diren indibidualitateak, irla bakartiak.
Irla batzuen multzoa artxipelagoa da. Eta artxipelagoa da, Borgesen hitzetan, “el conjunto de islas unidas por aquello que las separa: el agua”. Horixe dugu Paddyren pertsonaien patua: banandu egiten dituen hori da, hain zuzen, batu egiten dituena: bakardadea. Irlak eta bakardadea. Bakardadeak banandu, eta bakardadea batugile aritzen da pertsonaien artxipelagoan.
Kontrastea ere deigarri suertatzen da poemetan, aurretik argitaratu zuen “Whiskey koloreko gauak” liburuan gertatzen zen bezala. Kontrastea azal eta hondoaren artean. Azala zuzena, gordina eta maskulinoa den bitartean, hondoa xuabea, samurra eta femeninoa da. Maitasuna gizon baten moduan kontatzen du, baina emakume baten moduan bizi du haren behar eta falta.
Ikusmira maskulinoa da, bidezidorrik gabe jotzen duelako sexua asetzera, zakartasunez batzuetan, kontzesiorik gabe. Femeninoa da, ordea, bere balio eskalan. Esaten ez badu ere, maitasun erromantikoa jarri du lehenengo postuetan, maitasun utilitarista eta trukezalearen gainetik.
Liburu honek aurkezten digun gizona gizon egile eta biktima da aldi berean. Ekintzailea da, batetik, eta objektu gisa tratatzen dute, bestetik. Arraren desira adierazten du, baina desira desmaskulinizatua da. Poema erotikoak dira, baina ez da sexu soilaz ari. Afektibitateaz mintzo da, sentimenduez, femeninotzat jo izan diren balioez alegia.
Hala ere, eta honek guztiak besterik pentsarazi balezake ere, liburuaren tonua ez da transzendentala. Jainko eta lege gutxikoa da Paddy. Konbentzioei barre egiten die. Barre egiten du sinesmen finkatuenaz. Mesfidati agertzen da aldez aurretik ezarritakoaz. Ez da fidatzen bere burua berritzat, gaztetzat edo iraultzailetzat aurkezten duenaz. Sinesmen mugiezinezkoei barre egiten die, iseka.
Beste edozeren gainetik, sexuaz ari da. Eta sexua, Paddyrentzat, bizigogoa da, bizitzeko antsia, bizitasun kontzentratua, bizi-dosiak txute gisa sartuta. Sexua da grisarekin ez konformatzea, errealitatea bakoitzari bere utopia dosia eranstea, gehitzea. Sexua da komunikazio gosea adieraztea, trukerako egarria, entzuna izateko beharra.
Eta sexua hori guztia izanik ere, sexuak badu bere miseria: mediatizatua izan daiteke, komertzializatua, trukerako neurri bihur daiteke, salerosketa merkea, txanpon faltsua. Eta berak, jakina, hau guztia salatzen du, sexua garrantzitsuegia baita horrela zikin dadin.
Paddyk sexuaren lilura maite du, sexuaren ilusioa, xarma, beroa, misterioa, indarra. Gozamena maite du, plazerra. Gorrotatu egiten du sexuaren totalitarismoa, komertzializazioa, konbentzioa, debekua, moralismoa, simulakroa, instrumentalizazio literarioa eta sexualtasuna hitzez itotzea.
Eta maite, emakumeak maite ditu gehien. Begi bistakoa da. Horrenbeste maite ditu, ezen argazki gehienak emakumeenak diren, 21 argazkitik 4tan bakarrik agertzen baitira gizonezkoak. Zergatik jarri ditu emakumeak emakumeekin larrutan?
Norbaitek zioen emakumeak horrenbeste gustatzen zitzaizkiola, bera, emakumea izanez gero, lesbiana izango baitzen, zalantzarik gabe. Agian Paddy Rekalderen kasua hori bera da. Baina hori, berari galdetu beharko litzaioke.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez