susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Literatura txikia | Publizitate gutxiko gasolinarekin »

Gasteizko hondartzak / Xabier Montoia / Susa, 1997

Hiri itxia Javier Rojo / El Correo, 1997-07-17

Xabier Montoiak euskal literaturan gutxitan aipatzen den hiri bat aukeratu du bere kontakizunak kokatzeko. Gasteiz, izan ere, askotan ez da izan euskal literaturarentzat, euskaldun askoren ustez Gasteiz Euskal Herrian egongo ez balitz bezala. Bazterketa hau, dena den, ez dut uste Gasteizen euskaldun gutxi egotearekin erlazionatuta dagoenik, Bilbon ere horrelako zerbait gertatu baita eta askotan agertzen baita euskal literaturan. Ahaztura honen arrazoiak politikoak direla uste dut. Montoiak, beraz, hiri hau hautatu du, gerra zibilaren ondoko urteetan. Urte horietako giro itogarri, “probintziano”, itxia pairatu behar dute bertan agertzen diren pertsonaia xumeek. Ezen protagonista nagusiak askotan bizirautea beste helbururik ez dutela ematen duten pertsonaia zanpatuak baitira. Montoiak hauen pozak eta tristurak, bizitzak ematen dizkien gauza apurrak eta kentzen dizkien funtsezkoak erabili ditu kontagai. Liburua kontakizun desberdinez osatuta dagoen arren, pertsonaia horietako batzuk behin baino gehiagotan agertzen dira, halako sare bat antolatu eta liburuari osotasuna emanez. Zenbait pasarte irakurtzean Lampedusak behin idatzitako esaldi bat etorri zait gogora: pausaldi bat estuasunean, hauxe baita txiroen benetako poza.