« Literatura txikia | Publizitate gutxiko gasolinarekin »
Gasteizko hondartzak / Xabier Montoia / Susa, 1997
Hiri itxia Javier Rojo / El Correo, 1997-07-17
Xabier Montoiak euskal literaturan gutxitan aipatzen den hiri bat aukeratu du bere kontakizunak kokatzeko. Gasteiz, izan ere, askotan ez da izan euskal literaturarentzat, euskaldun askoren ustez Gasteiz Euskal Herrian egongo ez balitz bezala. Bazterketa hau, dena den, ez dut uste Gasteizen euskaldun gutxi egotearekin erlazionatuta dagoenik, Bilbon ere horrelako zerbait gertatu baita eta askotan agertzen baita euskal literaturan. Ahaztura honen arrazoiak politikoak direla uste dut. Montoiak, beraz, hiri hau hautatu du, gerra zibilaren ondoko urteetan. Urte horietako giro itogarri, “probintziano”, itxia pairatu behar dute bertan agertzen diren pertsonaia xumeek. Ezen protagonista nagusiak askotan bizirautea beste helbururik ez dutela ematen duten pertsonaia zanpatuak baitira. Montoiak hauen pozak eta tristurak, bizitzak ematen dizkien gauza apurrak eta kentzen dizkien funtsezkoak erabili ditu kontagai. Liburua kontakizun desberdinez osatuta dagoen arren, pertsonaia horietako batzuk behin baino gehiagotan agertzen dira, halako sare bat antolatu eta liburuari osotasuna emanez. Zenbait pasarte irakurtzean Lampedusak behin idatzitako esaldi bat etorri zait gogora: pausaldi bat estuasunean, hauxe baita txiroen benetako poza.
Kontra
Ane Zubeldia Magriñá
Irati Majuelo
Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust
Aritz Galarraga
Iraileko zazpi egun
Eneko Azedo
Aiora Sampedro
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Mikel Asurmendi
Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Lurrez estali
Ximun Fuchs
Jon Jimenez
Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo
Mikel Asurmendi
Poesia guztia
Safo
Mikel Asurmendi
Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre
Jon Jimenez
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
Jon Jimenez
Reset
Aitziber Etxeberria
Mikel Asurmendi
Baden verboten
Iker Aranberri
Jose Luis Padron
Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza
Jon Jimenez
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Hasier Rekondo