susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Etsipena dela-eta | Fantasiarekin aberastuz »

Pausoa noiz luzatu / Andoni Egaña / Alberdania, 1998

Ahots desberdinak Javier Rojo / El Correo, 1999-02-10

Pausua noiz luzatu irakurtzen hastean euskal literaturan oso maiz ikusi diren idazlan horietako bat baino ez dela pentsa lezake norbaitek. Baina orrialdeak irakurri ahala, berehala eleberri on baten aurrean dagoela ikusiko du irakurleak. Bi mugarri agertzen dira kontakizunean: 1930.ean Jaca-n gertatutako matxinada; eta hogeita hamar urte beranduago, hartan parte hartu zutenetako batek Franco-ren eskuetatik sari bat jasotzeko El Pardo-ra egin beharko duen bisitaldia. Kontakizunean bi gertaera hauek nahasten dira, denboran aurrera eta atzera eginez, pertsonaien hitzetan nork bere ikuspuntua eskaintzen duelarik. Erretratu polifonikoa dela esaten da liburuaren azalean, Bakhtin-ek nobelari buruz zuen teoria gogoratuz. Eta halaxe da: Pertsonaia bakoitzaren ahotsa eta ikuspuntua mosaiko baten zatitxo bat baino ez dira eta irakurleak zatitxo horiek banan-banan ikusi eta irudia osatu beharko du. Gauzak horrela, batzutan agertzen zaizkion zatitxoek elkar osatzen dute; bestetan, ordea, kontrajarrita egongo dira. Eta ahots desberdinen mosaiko honetan, hizkuntzak berak berebiziko garrantzia hartzen du: Andoni Egañak euskara zaindu, maitatu egiten du, baina hizkuntza beti lanabes izango da berarentzat.