« Larruazalaren xamurra eta larritasuna | Gaiak aukeraturiko idazlea »
Azalaren kodea / Miren Agur Meabe / Susa, 2000
Tituluak diona Igor Estankona / Deia, 2001-04-06
Gutxitan asmatzen dugu tituluaren ostean zer dagoen, gutxitan itxaroten dugu gero benetan aurkitzen duguna, baina Miren Agurren liburuaren titulua zehatza da, definizio kutsukoa. Azalaren kodea —edo kodeetariko bat— ezagutzen duen norbaiten poema liburua da hau. Azala uzkurtu, gorritu egiten zaigu beldurra, maitasuna edo egonezina sentitzen ditugunean. Liburu han gorputzarekin idatzia dagoela dirudi, ontzia —gorputza— eta pilotua —arima— bereiztezinak balira bezala.
Autoreak beharbada beste iritzi bat izango du, eta liburua irakurri duen bakoitzak berea, baina ausentziak sakonki markatzen duen poesia iruditu zait niri. Ausentzia presente bihurtzeko ahalegina da. Azalduko dut: ausentzia fisikoa eta bera baino beldurgarriagoa den ausentzia afektiboa bihurtzen da askotan poemen protagonista. Beraz, autonomia dauka, badago, uki daiteke eta bere kabuz dabil, baina azken batean ausentzia da, eta ausentzia ez al zen bada, “ez egotea”? Itxurazko kontraesan horrekin jolasean egindako poemak dira nire ustez bikainenak. Sentimenduak torturaraino eramaten ditu batzutan, eta bere aldaki bat baino ez den xamurtasuneraino. Azalak, ordea, bihotzari kasurik egin barik, bere bidea jarraitzen du, oinazea ezagutzen du, bizi da. Normalean malenkoniatik gorputza irten ohi da lehenengo. Burua lehenaldian dagoen bitartean gorputza zerbaiten bila ari da jadanik, eta ez galdutakoagatik negarrez. Miren Agurrek bilaketa horretan ari den azalari hitza eman dio, erotismotik keinu inozenteetaraino doan guztia erregistratu du. Izutu egin nau emakume batentzat liburu hau irakurtzeak zeinen zirraragarria izan behar duen pentsatzeak, ni ere barrutik astindu banau. Ia-ia bitalista da momentu batzutan eta omenaldia egiten zaio tristezia zorion bihurtuz doan bitarteko estadio guztiz literario horri. Goizegi da galderak erantzuteko baina galderak eurak honezkero forma hartzen hasi dira. Zer gertatuko da orain? Ikasgairen bat gordetzen al du bizitzak eman digun opari pozoindu honek? Hori irakurleak erantzun behar du, orrialde bakoitzaren espazio hutsean. Poemak ariketatzat hartzen badituzu asko gozatuko duzu. Liburuko pasarte batean zera irakur daiteke: “Eta koadernoa aho-zabalik geratuko zait, / eta ez du jakingo zer egin, negar ala barre”. Barre, dudarik gabe, barre.
Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Jon Jimenez
Zebrak eta bideak
Nerea Loiola Pikaza
Nagore Fernandez
Zoo
Goiatz Labandibar
Asier Urkiza
Hetero
Uxue Alberdi
Joxe Aldasoro
Euri gorriaren azpian
Asier Serrano
Paloma Rodriguez-Miñambres
Galbahea
Gotzon Barandiaran
Mikel Asurmendi
Bihotz-museo bat
Leire Vargas
Irati Majuelo
Lagun minak
Jon Benito
Mikel Asurmendi
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Jon Jimenez
Neska baten memoria
Annie Ernaux
Asier Urkiza
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Nagore Fernandez
Bihotz-museo bat
Leire Vargas
Bestiak Liburutegia
Rameauren iloba
Denis Diderot
Aritz Galarraga
Neska baten memoria
Annie Ernaux
Paloma Rodriguez-Miñambres