kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Zalditeria gorria / Isaak Babel (Olga Mtz. de Marigorta / Roberto Serrano) / Alberdania-Elkar, 2006

Zalditeria gorria Mikel Garmendia / Eizie.org, 2007-04-02

Miretsi egiten zituen kosakoak, miretsi zaldiak, ausardia, gogortasuna… Sentiberatasun berberarekin arbuiatzen zituen, ordea, ankerkeria zentzugabea, bidegabekeria. Judua zen eta hori arazo bat zen kosakoen artean Zalditeria Gorriko kide izateko. Izan zen, hala ere, eta han ibili zen poloniarren aurka Semyon Budyonny jeneralaren aginduetara. Borgesen hitzetan esanda, “haren estiloaren musikak kontrastea egiten du hainbat eszenaren basakeria ia esan ezinekoarekin”. Kosta egiten omen zitzaion idaztea, behin eta berriro idazten omen zituen esaldi eta pasarteak eta halakoxea ateratzen zuen emaitza, oso zaindua, oso landua. Izugarri zaindua da detaile bakoitza, deskripzioak bikainak dira eta hitzak ere banan-banan ondo aukeratuak, estetikak eta formak garrantzi handia hartzen dutelarik.

Gorkiren adiskide handia izateaz gain, begien bistakoa da haren eragina herri-ipuin tradizionalaren bidean. Hori bai, arestian esan bezala, estilo landuagoa dugu Babelena. Hain landua, hain neurtua non, diotenez, jendeak horietako narrazio batzuk buruz ikasi baitzituen, hala nola liburu honetako Gatza izenekoa.

Horretaz gain, etengabe azalduko zaigu liburua osatzen duten hogeita hamasei ipuin laburretan ahulenganako gupida eta, bereziki, emakumeenganakoa. Ez du modu nabarmenean egiten, zeharka edo iradokiz bezala baizik, eutsi egin behar baitio berak ere bere “kosakotasunari” eta, batez ere, disimulatu egin behar baitu bere judutasuna. Guztiarekin, eta gezurra badirudi ere, liburu honek, garai bateko epopeia izanik, ez zuen sekula argirik ikusi Errusian, nahiz eta artean errealismo sozialak guztiz antzutu gabea izan literatur errusiarra.

Hari berari jarraitzen badiote ere autonomotzat har dezakegu ipuin bakoitza. Altxor bat da alde horretatik, esan baitezakegu hogeita hamasei eleberri txikiz gozatzeko aukera eskaintzen zaigula liburu bakar batean.

Eta Isaac Babelek lan txukun eta patxadatsua egin bazuen, beste horrenbeste esango dugu Olga Mtz. de Marigorta eta Roberto Serrano itzultzaileek eskaini diguten bertsio txukun, landu eta zaindu honetaz. Benetako altxor bat daukagu bertsio honetan lexikoari eta adjektibazioari dagokienez. Hitzaurrea ere oso estimutan hartzekoa.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak