« Loti ederrak | Begi bihotzez »
Rimmel / Koldo Izagirre / Susa, 2006
Modernitatea Jon Kortazar / El País, 2007-01-22
Koldo Izagirrek (Altza, 1953) argitaratu duen Rimmel honen aurrean berriro irakurri dut aldez aurretik egindako lana. Orain arte, aro nagusi bi agertzen ziren bere poetikan. Lehenean (1976-1978), hiru poema liburu argitaratu zituen, Itsaso ahantzia, Oinaze zaharrera, Guardasol ahantzia, surrealismo naïf batek tintatuak, intimismoa eta imajinazio jokoa elkartzen zituen poesia mota bat. Ondoren etorri zen bigarren aroa (1989tik aurrera), Balizko erroten erresuman liburuarekin hasiera duena eta 1997. urtean agerturiko Non dago Basques’ Harbour liburuarekin gailurrera eramana.
2006an poema liburu bi argitaratu ditu: Teilatuko lizarra eta Rimmel, alabaren inguruan eta haren bizitza eta gizarte harremanei buruz osatua. Aitatasunaren esperientzia du oinarri, baina liburuak gora egiten du, historia pertsonala gizartean txertatzeko modua ere badelako.
Liburua lau ataletan banandua dago, eta bakoitzak “zu” poetikoaren lau alde nagusi agertu ditu. Lehena, Hezur ondoko mami jaioberriari eskainitako atala da, oraindik oinez ere ez dakienari; bigarrenean, Nola jaso ote zuen harria trikuak?, “zu” poetiko hori nagusiagoa da, hitz egiten du eta eskola joateko bezperan da; hirugarrenean, Ur gazia zara, haurra koskortu egin da, “emazte berriaren” garaietan gaude, eta lehengoz “zu” hori ni lirikoa ere bada; laugarren atalean, Laster gure alaba zu bezalakoa izanen da, aitaren ni lirikoak hartzen du ahotsa eta gaztea etxetik joana da (Prennez garde…). Hari autobiografiaren gainetik liburuak hari kontzeptual jasoa erabili du.
Forma aldetik, liburuak eta barneko poetikak zerikusia handia dute Teilatuko lizarra-n eginikoarekin. Adibidez forma poetiko ugari erabili dira, batez ere lehen alde bietan: alegia, kontakizuna, inoiz txistea, logika ilogikoa, ironiaren erabilera poetikoa…
Baina naïf ironikoa erabilpenean eta hizkera jolasean, errepikapen eta simetriaren erabileran, berriro jo da aurretiko poemetara, eta Itsaso ahantzia gogoan izan dut poema liburu hau irakurtzerakoan. Jokoaren gainetik, berriro dira presente Izagirreren zenbait esanahi nagusi, Arestiren oihartzuna hemen eta han entzuten direlarik: ametsaren nagusitasuna, sistemaren indarra (Hilburuko prebentiboa), bizitza berri baten gogoa, ibaiaren korrontearen aurka igeri egitekoa (Ikastea eta ikastea), itsas irudimenaren oihartzun argiak, ironia berezia, hitzekin eta esaerekin jolas egiteko gogoa…
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez