kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Gutiziak / Askoren artean / Txalaparta, 2000

Aniztasunezko muturrekoa Jon Benito / Gara, 2001-02-24

Berandu gatoz lan hau aipatzera eta hitzik gabe geratu gara, ezer berririk esateko. Lehendik ere asko hitz egin delako liburu honi buruz. Horregatik eta hau tarte laburra dugulako, esan behar diren hainbat gauza esateko egingo ditugu aipamen labur zenbait.

Ez da halako antologia baten aurrean aurkitzen garen lehen aldia. Berezitasun nagusia, emakumeena dela honakoa, euskal emakumeena, euskal emakumezko idazleena. Indibidualtasunetik atera eta literatura kolektiboan edo talde lan gisa erakutsi digute literatura.

Eta, antologia orotan bezala, egile anitz eta irakurtzeko asko. Ni asko, gu bat osatzeko. Liburu mardula dugulako hau. Espeziala, ezuste atsegina dugu, orain arte gizonezkoek jokatzen zutelako gehiengoan literaturaren esparrua, kasu urri baina, aldi berean, bikain batzuk kenduta. Horien artean, guztiok oroitzen ditugun Arantxa Urretabizkaia, Amaia Lasa, Itxaro Borda, Mariasun Landa, Laura Mintegi, Lourdes Oñederra eta Arantxa Iturbe. Eta emakumeek beren bidea egiten dutela eta egingo dutela erakutsi zaigu hala. Gurarien eta egiteen adierazle dugu beraz.

Harrien azpiko idazleak ezagutzeko balio izan du, besteak beste, antologia honek. Tiraderetatik atera ez diren testuak ezagutzeko. Ezagutzen ez genituen hainbat idazle ezagutarazi baitizkigu. Liburuan aurkitzen ditugun idazleen artean denetarik dagoelako, ezagutzen ditugunak eta ezagutzen ez ditugunak. Hasiberriak eta denboraldi luze batez euren lanik irakurri ez diegunak. Esparru eta lurralde guzietako emakumeak.

Gutiziak aipatu ditugu, horren karietara datozkigu, bada, idazleak. Antologia orotan bezala, era guzietako lanak, luzeak eta laburrak, estilo eta kalitate ezberdinetakoak, biltzen direlarik.

Ustekabeak ere aurki daitezke, horregatik merezi dute antologiek. Etengabeko berriz hastearen sentsazioa geratzen zaigulako. Ipuin bat idazlea juzgatzeko gutxitxo bada ere, liburuak emakumeen literatura ezaugarri zehatz batzuetan koka daitekeela diotenei muturreko galanta emateko balio duela aipatzen ahal da.

Aniztasuna dutelako ezaugarri nagusi. Aniztasuna, baina, esparru guzietara zabaltzen da, gaiari edo kalitateari begira. Ederrak dira, batez ere, Aurelia Arkotxaren “Marko Poloren ametsa”, Pili Kaltzadaren “Ilargiak gela barrura irrist egin zuelako” eta Miren Agur Meaberen “Azken gutizia”, lanen batzuk aipatzearren.

Euren helburuetan, literatur eskaintza berri eta berezi bat egitea dute bat eta ezin da esan lortu ez dutenik. Horregatik du balio berezia liburu honek, lehen urrats ezengonkor bat nola bilaka daitekeen oinarrizko erakutsi digutelako. Eta, eskaintza bat izan ordez, eskaintza asko dituelako. Eta aitzakia bat baino gehiago dituelako, eta gutiziak, gehiago. Eta argitaletxe berean ezagutu dugun produkturik esportagarrienetako bat -“Habaneras” liburua bezala, kanpora begira- dugulako. Horregatik ere, liburu honen garrantzia.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak