kritiken hemeroteka

8.531 kritika

« | »

Ezjakintasunak / Gerardo Markuleta / Alberdania, 2006

Bide berriak Igor Estankona / Deia, 2006-11-24

Literatur sariketa gehienen oinarrietan agertu ohi den baldintzetako bat da egile eskubideei muzin egin behar hori, eta deialdia egiten duenaren esku utzi beharra balizko argitalpena. Gerardo Markuletak, ostera, Alberdanian argitaratu du Arabako Foru Aldundiaren Ernestina de Champourcin saria jaso zuen “Ezjakintasunak” poemategi hau. Arabako Foru Aldundiak ez dio, antza, eragozpenik jarri. Bide berriak urratzea, maiz, borondate kontua dela esan gura du horrek. Irakurlearentzat behintzat mesede. Eta xedea horixe da, ez dezagun ahaztu. Saritutako lan gehiegi geratu dira linboan, eta ustelduz-ustelduz joan dira.

Bide berriak urratzen dihardu Markuletak beste alor batzutan ere, estetikaren alorrean kasurako. Ezjakintasun hauek, tituluak iradokitzen duen moduan, materia bezainbeste aire daukate. Husturik eta tentuz landurik datoz —arintasun itxurarekin— liburuko ia hirurogei poemetatik gehienak.

Haiku antzera atondutako irudi iheskorren kasuan sinpletasuna itxurazkoa baino ez da: “Zure mihisean, ate bat. / Ispilu ttipi bat atean. / Ispiluan, zure pintzelak”. Poema gehienetan, ordea, sendoa eta zintzoa da euren gardentasun nahia. Sariketetara bidaltzen diren lanetan gertatu ohi da hori sarri. Epaimahaiko ezjakinentzat idazten dela, alegia. Markuletak konfidantza giro bat erdietsi nahi du hasiera-hasieratik, eta igartzen da. Ez da lar ikaratzen gaituen poesia exageratu hori. Urrun dago halaber surrealismoaren galbideetatik. Ez dira poema errazak. Ez dira inposibleak. Eta poema ederrak dira asko. Irudi nahasien gainkarga atsegin ez duenak eta dotoreziaren soinua maite duenak har dezake bat ere bildur barik “Ezjakintsaunak”, eta ez zaio damutuko. Maitasunak, ironiak, nahigabeek… horiek guztiek biluzik ze itxura daukaten erakusten du, ideiak garatzen dituen lana delako, ez ederzalea edo “poetikoa” bakarrik. Baina ikaragarri geldoa dela ere esan behar da, eta “Azken aurreko poema” bezalakoek ez daukatela funts nahikorik liburu batera ekartzeko, eta pieza batzuk guztiz errematatu barik datozela. Sentsazio bikoitz hori sortzen du.

Azken kritikak

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak