« Grouchoren bizitza | Ezin kabitu »
Hiri gorazarre / Juan Ramon Makuso / Elea, 2006
Kanpoa eta barnea Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2006-08-04
Poeta moduan, gero eta helduagoa da Juan Ramon Makuso. Hala ageri da behinik behin, edo halako irudipena sorrarazten du irakurlearengan, haren poesiaren jarraitzaile garenongan. Beste kontua da heldutasuna zer den adieraztea. Saia nadin azaltzen. Norberaren begia besteengana zuzentzen denean hitz egin daiteke heldutasunaz. Begia eta begiarekin batera joan ohi diren sentipen, emozio eta sentsazioak barnetik kanpora joaten direnean, alegia kanpoan barreiatzen direnean, hantxe bertan geratzeko asmoz, eta kanpoan aurkitzen dutenean toki egokia, orduan hitz egin daiteke heldutasunaz. Beste moduz esanda ere, kanpoan egon ondoren barnera sartzen direnean, aberatsago eta, era berean, jakintsuago, orduan ere hitz egin daiteke heldutasunaz. Izan ere, barnetik kanpora eta kanpotik barnera doan bidea bera izan ohi da, batetik bestera, sekula gelditzeke, sekula huts egiteke, sekula etsitzeke doana; eta gu berarekin. Norberaren nia zentro izatetik erreferentzia izatera pasatzen denean, norberaren nia pausaleku bainoago pasaleku denean, hitz egin daiteke heldutasunaz. Kontzientzia da heldutasunaren neurgailu, kontzientzia eta gogoa, noski. Eta Makusoren gogoa ilustratua da, hiritarra da, galdetzailea da, ez baita geratzen azaleko adierazpenetan, ezta kea bezala ihes egiten duten erantzunetan ere. Sakonera joan nahian, biderik zailena egiten du, norberaren sosegu eta lasaitasuna utzirik kanpora bultzatzen duena, kanpoko gauzak eta fenomenoak ulertu nahian. Ez baitago barne bizitzarik kanpo bizitza ulertzen ez bada, edo, ulerturik ere, onartzen ez bada, barnekoa onartzen den bezala, ulertzen ez denean ere.
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera