« Denborarengandik ihesi | Auster-en magia »
Negutegia / Ixiar Rozas / Pamiela, 2006
Galduta Igor Estankona / Deia, 2006-04-25
Itsasoaren handitasunean galduta, Ixiar Rozasen esperimentu narratibo arriskutsu honetan batzutan gustora, beste batzutan ez hainbeste ibili naiz. Olatuek erdi zorabiaturik utzi naute azkenean lurraren eta itsasoaren arteko definitu bariko puntu batean, areatza zuri batean edo, bidaia luzea egin duen enbor baten antzera. Lehenago ere gertatu izan zait: arrankatu ezinik bezala liburuaren lehen herenean, Ixiarrek azaldu gura didana ulertzen hasia bigarrenean, eta pozez, gustora, gozo akabakeran. Irakurle: pazientzia.
Hasieran “Negutegia”n esperientzia guztiak, entzundako istorio denak, zapore leku gogoeta guztiak opatu gura dizkigu idazleak orrialde gutxi batzuetan. Orduan hasten gara entzuten Bartzelona, Izmit, Istanbul, Genoa? halako aurkezpen kaotiko xamar bat ez dakigu zehazki zertarako, halako enpatxu bat lekuena. Ez dakizu, finean, nonbaitera eramango zaituen hainbeste kosmopolitismok. Lehendik ere bakunaturik gaude Europaz hitz aspertua egiten duten liburuez; hegaldi merkeek eskura jarri dizkigute kafetegirik literarioenak nazionalismoa bidaiatuz sendatzeko.
Lagun talde bat kide batekin biltzera doa. Punta bakoitzetik bana datoz, baina inor ez da egiazki inongoa. Etorkizunak —bisitatu behar duten lagun gatibuak— batzen ditu, hori eta iragana dira euren territorio amankomun bakarra. Baina bai, akabuan nonbaitera zaramatza liburuak: giza izatea zein arina den ohartzen zara. Lehenago aipatutako ontziaren kulunkek eta zorabioak merezi dute momentu hori ikustearren bakarrik. Idazkera desapegatu baina era berean bero horren nahasteak funtzionatu dio Lasarteko idazleari, Ixiar Rozasek poema itxurako anti-narratiba sentimental honekin elkarlotu egiten du humanitate guztia. Xelebrea da, baina errealismoa inoiz iritsiko ez litzatekeen zirrikituetara heltzen da batzutan lirika. Idaztearen unibertsaltasun helburua haztatzera ere iristen da “Negutegia”, sinetsidazue. Hasieran personaiek lagunarekin batzeko duten ideiari ekiten zaio baina ondoren, behin euretako bakoitza ezagutu eta gero, norbanakoen planotik gorago egiten du salto. Horregatik da unibertsala “Negutegia”. Ez lokala delako, baizik eta amultsuki paneuroparra delako.
Kontra
Ane Zubeldia Magriñá
Irati Majuelo
Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust
Aritz Galarraga
Iraileko zazpi egun
Eneko Azedo
Aiora Sampedro
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Mikel Asurmendi
Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Lurrez estali
Ximun Fuchs
Jon Jimenez
Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo
Mikel Asurmendi
Poesia guztia
Safo
Mikel Asurmendi
Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre
Jon Jimenez
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
Jon Jimenez
Reset
Aitziber Etxeberria
Mikel Asurmendi
Baden verboten
Iker Aranberri
Jose Luis Padron
Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza
Jon Jimenez
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Hasier Rekondo