kritiken hemeroteka

8.531 kritika

« | »

Ezker hanka falta zuen / Lutxo Egia / Susa, 2005

Geografiak Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2006-04-07

Nobela honetan nobela asko bildu dira, batzuk paperean, besteak irudimenean, oso irudikorra baita liburua, eta poetikoa oso. Nobela bat baita bizitza, hasieratik amaierara. Edo amaieratik hasieraraino, biak gauza bera baitira: nondik begiratzen eta batez ere nondik ikusten den da kontua. Amaieran hasten baita nobela, Gerena, kirol kazetaria, ezker hanka galdu zuen gizona hildakoan. Haren lagunak ziren, eta diren, hiru gaztetxoek nahiago zuketen hanka eginbehar heroiko, bipil eta sutsu baten ondorioz galdu izan balu, baina ez zen hala izan, gaixotasunak eraman zuen berarekin ezker hanka. Izan ere, heroismoaren garaia aspalditxo igaro zen, trenak igarotzen diren bezala, tuneletik barrena, kanpora jaurtiz ke-bafada, eta ikatz-hautsa, begien itsugarri eta buru-adimenaren engainagarri.

Baina nobela asko biltzen dituen nobela honetan, nola itsasoak ibai askoren urak biltzen dituen, pertsonaiak ez dira soilik gizon-emakumeak. Bilboko itsasadarrak pertsonaia kategoria hartu du orrialdeotan, hartaz idaztearen kariaz. Era berean Gerenaren sorterria, Galiziako Finisterren, mitxeleta-uzta den tokian. Hara joan omen zen Manuel Rivas bere ipuinik ospetsuena idaztera; hara joaten dira tximeletak saldoka, gizakiak bezala, urruti-minez hiltzera. Haraxe joaten dira narratzailearen gogo eta oinak, Gerenarekiko oroimenak bultzatuta.

Esan bezala, nobela asko dira nobela honetan, eta bada, liburuan batez ere, poesia eraikitzeko gogo sendoa, poesia benazko eta sentimenduz betea egiteko asmo saihestezina. Ez du beti asmatzen Lutxo Egiak. Pasarte batzuk zurrunegiak geratu zaizkio, portuko garabiak bezain zurrunak. Beste pasarte batzuetan Manolo Rivasengana erakusten duen lilurak itzali egiten du areago haren itzala. Baina badira puska batzuk hunkigarriak direnak honetan. Izan ere liburuak, Gerenaren heriotza aitzakiatzat harturik, bizitzaz hitz egiten du, ezkerraldean zabaltzen den hiriaz, begien aurrean ikusteko izanik ikusten ez dugun paisaia horretaz. Paisaiak, izan ere, asmakizunak dira, narrazio hutsak, geografia ezagun batean, tximeletak bezala, erortzen utzitako poemak.

Azken kritikak

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak