susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Antologiak | Bizitzaren ispilu »

Konpainia noblean / Anjel Lertxundi / Alberdania, 2004

Hitzari eutsiz hitzaren defentsan! Mikel Asurmendi / Irunero, 2005-09

Literatur zalea al zara? Literaturaren bidean xenda edota bidezidor zaildu samarrak korritua? Bada, hona hemen liburu paregabea bide horretan barrena segitzeko eta zure arima aberasteko.

Lertxundiren eskaintza etxeko uzta duzu inola ere. Hots, egilea geure letren tradizioan murgildu da, eta ahozko tradiziotik “edanda” gauzatu ditu liburuaren 93 kontakizunak.

Geure hitzen zentzuan bide eginen badugu, hitzen esana arakatu eta berreskuratu beharraz gaztigatu digu idazleak. Arakatzeak —eta berreskuratzeak— geure memoria eta gogoa astintzea eskatzen du alabaina. Hau, da memoriarik gabe ez dago tradiziorik. Eta tradiziorik gabe ez dago modernitaterik.

Zer da bizi duguna ordea? Horren modernoak al gara? Antza, modernoari nolabaiteko “gaina” jarri diogu, “super” gisako bat. Eta “gain eta super” horrekin bizi gara, edo hori da gure kulturaren ikur gorena: supermodernitatea. Gurea modernoa da bai, baina hutsala. Hara, urrunegi joan naiz, iritzi ematen hasia. Tira nire —ohiko— inpresioak isuriz jarraituko dut. Ariz ari, harira.

Liburuak —literaturaz ari garenez gero— lurra jorratu eta uzta oparo jasotzeko ematen dizu, ematen dizunez. Esaterako, hainbat narrazio gidatzen duten ahotsak dituzu ele eskaintza oparo. Geriatrikoan bizi den pertsonaiaren ahotsak emango dizu zer jasoa, bereziki. Pertsonaia honen bidez, gutariko bakoitzean memoriaren bilakaera antzeman dezakezu. Zenbaitetan biziko bagara ahantzi beharra baitugu. Alegia, memoriaren eta amnesiaren ondorio garela, bi hitzetan adierazia.

Liburuak ematen du ematen duenez. Alegia, literatura jokoa den aldetik, egileak tradiziotik jasotako historiaren eta istorioen harian, istorio berriak sortu ditu. Horiek guztiak, bertako nahiz munduko literatura eta idazleen konpainia noblean. Egileak idazle lagunak gonbidatu baititu bere bidean.

Hainbat pertsona eta pertsonaia… zenbait genero eta denbora. Horiei guztiei eta bakoitzari dagokien doinua eman die Anjel Lertxundik. Liburu oparoa osatu, baita konpainia noblean gauzatu ere. Hitzari eutsiz hitzaren defentsan!