kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Ipuin izugarriak / Antologia / Elkar, 2004

Antologiak Alvaro Rabelli / El País, 2005-08-29

Italo Calvinok aspaldi gaztigatu zigun ipuin antologia guztiak arriskutsuak direla. Gaitza da berez ildo komuna ez izateko sortu diren testuak liburu batera biltzea, testu batetik besterako aldea nabarmena izaten delako, nabarmenegia beharbada emaitza on orokorra lortzeko. Era berean, antologietan ikuspegi zabala lortu nahi izaten da, baina hain zabalak izan daitezke ezen ez dituzten izan diren ezaugarri guztiak behar bezala bereganatzen.

Halako kasuetan editoreari antologia defendatzea baino ez zaio geratzen. Eta mugatuak direla esatearekin denok konforme bagaude, eta kontraesan badirudi ere, orduan ahalegindu beharko genuke antologia gehiago argitaratzen; horrela ikuspegi zabalagoa izango genuke. Egia esan, euskal literaturan atzera begirako ipuin antologiak nahiko urriak dira, urriak ere idazle bakar baten lanak batu ditzaketen antologiak.

Horregatik ez dut uste 90eko hamarkadak eman dituen ipuinik onenetakoak biltzen dituenik “Ipuin izugarriak” izeneko bilduma honek, liburuaren kontrazalean horixe adierazi arren, ez duelako inondik ere arakatzen 90eko hamarkadakoliburu esanguratsuenetan. Hau antologia posible bat da egon litezkeen beste askoren artean. Neurri batean partziala neritzoke, eta, hala ere, ez dut uste horrek inori meriturik kenduko liokeenik. Ostera, kasu handiagoa egiten diet hasierako orrialdeei, non adierazten zaigun bilduma honetako ipuinak han hemen sakabanatuta geratu diren piezak direla, liburuetarako sortu ez ziren pieza bitxiak.

Zazpi ipuin, zapi idazle, zenbakiak behintzat magia dakarkigu. Harkaitz Cano, Begoña Bilbao, Zorion Zamakola, Txiliku, Luis Fernandez, Ana I. Morales eta Julen Gabiria dira zazpi idazleok. Kronologikoki antolatuta daude, idatzi ziren datari dagokionez eta irakurlearentzat interesgarri suertatzen den kontamoldeari ere erreparatuz. Horrela, Bilbao zenaren kontaketa tradizionaletik Canoren kontaketa modernoagora joaten dira, tonu errealista eta fantastikoa tartekatuz. Gaietan ere susmatzen da hurrenkera kronologikoaren garrantzia, arrantzaleen gizarte tradizionaletik, gerra zibiletik igaro eta gaurko gizarte kontsumizalera heltzen da. Zazpi ipuin barne zirrarei dedikatuak, erraiak asaldatzen diren zirrarak dira, beldurretik higuinera doazenak, horregatik izugarri adjektiboa zentzurik zabalenean hartu behar da.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak