« Hitzari eutsiz hitzaren defentsan! | Kearen truke »

Berdin dio / Agota Kristof / Alberdania, 2005

Bizitzaren ispilu Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2005-09-02

Agota Kristof oso ezaguna du euskaldun irakurlegoak, “Koaderno Handia” liburuari esker, beste hizkuntza askotan bezala, ospetsua ere egin da. Frantsesaren eremuan egin zen ezaguna, estreinakoan, Hungariatik ihes egindako emakume hau. Aspaldiko kontuak dira. Duela gutxi ikusi ahal izan dut bera eta nik uste nuen gazte xarmant eta pinpirina emakume adintsu bihurtua zen. Adinaren ajeak, barkatzen ez direnak, noski, eta salbatzen gutxiago. Hala ere, aitor dut ez zuen emakume zahar itxurarik. Alderantziz esango nuke, bizitzari barre egiten dioten amona horien tankera hartu nion. Egia da, egia zinezkoa, hobe dela liburuak irakurtzea egilea ezagutzeke. Gertatzen da gero eta maizago egiten dela egilea ezagunagoa egindakoa baino, eta horretan literatura ez da alde batera geratu; munduan nagusi den jarrerari segitu egin dio, bere alde on eta txarrekin, noski.

Gizon bat estatua bihurtzen da; trena hartu aurretik bere zakurra besarkatu baino lehenago. Azken aldia da. Trenak garrantzi handia du liburu honetan, behin baino gehiagotan azaltzen baita. Antton Olariaga ohartu da horretaz eta azalean jarri digu trenbidea, misteriotsua, noski, behar duen bezala. Emakume batek azaldu nahi dio sendagileri ez duela ulertzen nola senarrak aizkora duen sartuta buruan. Etxe batek hitz egiten dio alde egin duen gizonari. Ipuin hori, behintzat, hunkigarria egin zait niri, etxe asko utzi baititut atzean, eta beti izan dut, haiek hustuz gero, zakur bat abandonatzen ote nuen sentipena.

Hogeita bost testu labur dira guztira, giro nahasi baina eragingarrian, giro hits eta malenkoniatsuan. Liburuko pertsonaiarik gehienek zerbait utzi dute atzean, edo zerbait galdu dute. Ez da jakiten istoriotan zer den errealitatea eta zer ametsa (edo amesgaiztoa). Baina bizitzaren ispilu dira, horretan zalantzarik ez.