kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Bizikleta bat egingo dut zure izenarekin / Martin Etxeberria / Elkar, 2005

Egunerokoa poesia bihurtzen denean Jon Kortazar / El País, 2005-09-26

Martin Etxeberriak (Zarautz, 1974) bere bigarren poema liburua argitaratu du Elkarlanean etxearen eskutik, “Bizikleta bat egingo dut zure izenarekin”. Izenburu bitxi samarraren atzean poesia bitxi samarra ezkutatzen dela adierazi behar genuke, eta nahiz eta bere poema liburutik aldaketak gertatu, mantentzen da idazlearen idazkeran hain berezia den naïf estilo berezia.

Izenburuak, agian, gogora ekartzen du Jose Luis Padronek bere poema sailari jarritako hura: “Zure bila itsasoa bidaliko dut”. Baina Padronen liburuan itzal epikoak eta handiak agintzen badu (itsasoak), Etxeberriaren poema liburuan egunerokotasunak eta elementu arruntek agintzen dute (bizikletak).

Hiru poema mota desberdin aurkitzen ditugu testuan. Lehena, maila narratibo eta aho kontagintzaren inguruan kokatu da. Larraitz maitearekin izandako istorioen inguruan moldaturik dago. Testuek inmanentziaz josita daude: kontatzen dutena dira, eta bukaerak indar berezi txikia ematen badiote ere, arruntasunaren inguruko gaiak ageri dira. Eguneroko anekdota xumeak: “Koaderno marroia”, “Bizikleta bat egingo dut zure izenarekin”, “Zure zain leihotik begira”, “Ilea jaten”.

Errealismo zikinarekin lotu izan badira maiz, eguneroko bizitzari egindako begirada xumea ikusten dut gehiago. Eta estetika baten erakusle, benetan lorturiko indar poetikoaren emaitza gisa baino. Badute bere naif itxuran absurdoarekin elkarrizketa, alabaina, eta bien arteko elkarrizketan gertatzen da berritasuna. Horrela begiradan berria bezala erakusten da normala eta ohikoa dena. Aitorpen gisako “Muxu gaziak” atsegin zait denen gainetik.

Bigarren poema motak, bere laburtasunean, inpresio poesiarekin jolasten du, irudi batekin, ideia labur batekin, jokoarekin: “Ermita txikiaren otoitza”, “Octavio Paz”…

Eta hirugarren motakoak badira poesiaz eta munduaren izaeraz galdetzen dutenak. Kaosaren erdian eraikitako begirada sotila da Martin Etxeberriak eskaintzen duena, estilo lainoarekin, baina erritmoa ongi zaintzen duelarik.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak