kritiken hemeroteka

8.535 kritika

« | »

Belarraren ahoa / Harkaitz Cano / Alberdania, 2004

Belarraren ahoa edo irudimenaren mintzoa Mikel Aierbe / Luma berrien eleak, 2005-05

Bitxia da Belarraren ahoaren abiapuntua; Adolf Hitler, Europa mendean hartu ondoren, itsaso zabala zeharkatuz doa Manhattanen jabe egitera, Charles Chaplin preso harturik. Ibilbide bera egin zuen Olivier Legrand-ek, 1886an Frantziatik New Yorkera Askatasun Anderea garraiatzen zuen itsasontzi bateko sotoan, polizoi. Ezin esan abiapuntua behintzat bitxia ez denik.

Munduak geruzatan eraikitzen direla irakur daiteke Harkaitz Canoren liburu berrian, gauzak gauzen barruan eta mundu txikiak mundu handiagoen baitan harilkatzen direla. Horixe bera da Belarraren ahoan eskaintzen dena, irudimena eta ironia oinarri dituen mundu txiki eta geruza berezi bat.

Irudimen eta ironia dosi handia behar baita Adolf Hitlerri gizon txikia deitzeko; edota Charles Chaplin gupidagabe torturatu eta zine mutuko komediantea egoera negargarri batean kokatzeko, edota Askatasun Anderearen koroa polizoi baten sehaska eta aldi berean kaiola bilakatzeko… Izan ere, hitzak baltsamo balira bezala erabiltzen ditu hainbat pasartetan Canok, beste zenbaitetan hitz horien atzean irakurlea aztoratuko duten labankadak ezkutatuko diren arren.

Eta hitzak indartzeko irudiez baliatzen da idazlea, hitzez eraikitako irudiez. Benetako irudi eta keinu poetikoak aurkitu daitezke Belarraren ahoa liburuan; idazmakinak, etxeorratzak, eskuizkribuak… mundu eta geruza txikien protagonista bilakatzen dira. Adibide bat aipatzearren, tortura gelako idazmakinaren eszena dugu, hitz guztiak bere baitan izanik ere mutu dirauen idazmakinarena hain zuzen.

Jolasa du ardatz Canoren liburuak, esan bezala irudimena eta ironia baititu oinarri Belarraren ahoak. Liburuko sarreran esaten den bezala, beti baitaude bi film (edo bi liburu); idazten dena eta bidean gelditzen dena. Bigarrena izaten omen da onena, ia beti. Eta letra larriz idazten den Historiako gertakariekin ere berdin gertatzen omen da: hainbat aldibereko xendra daude, eta irudimenarekin baino ezin ditugu denak eskuaretu… Irudimena eta ironiarekin mundu eta geruza txikiak sortuz agian.

Azken kritikak

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Simulakro bat
Leire Ugadi

Maddi Galdos Areta

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Paloma Rodriguez-Miñambres

Patrizioak eta plebeioak
Kepa Altonaga

Mikel Asurmendi

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak