« Elektrika. Kritika motza | Bilboko erlauntza »
Auzoak / Urtzi Urrutikoetxea / Susa, 2005
Hiriaren Sinfonia Alvaro Rabelli / El País, 2005-07-09
Auzoak ipuin-bilduma da Urtzi Urrutikoetxea idazle eta kazetari bilbotarrak argitaratu berri duen liburua. Orain arte olerkigintzan ibilita prosan egiten duen lehenengo lana da. Bildumak Bilboren kronika izan nahi du, oraingo irudi turistiko eta ofizialak ostendu duen hiri biziaren irudia.
Hasieran eleberri proiektua zen eta harekin jaso zuen Joseba Jaka IV. Literatur Beka. Aldaketa horrek badu funtsa liburuaren emaitza, ez baita erraza eleberriak lortu behar duen batasunean hainbeste ikuspegi zatikatua lortzea, liburu honetan lortzen den bezala. Testuetara beraietara ere heltzen da fragmentazioa; batzuk ez dira ipuinak izatera ere heltzen, elkarrizketa sotilak dira, iradokitzaileak, egilearen aurreko lanetako poesia narratiboa salatzen duten elkarrizketak.
Hala ere, batasun itxura eman nahi izan dio liburuari, ipuinak markoztaturik agertzen dira, hogeita lau orduko denbora tarte batean pertsonaiak hiriaren eszenatokira azaltzen dira batetik bestera ibiltzen. Horretarako pertsonaien galeria asmatu du, bizitza partikularren benetako sinfonia, hiriaren alde baten ikuspegi orokorra irudikatzen duen sinfonia.
Hiri horrek asko zor dio Gabriel Arestiren Bilbori, haren literaturari. Euskal literaturan honezkero ezaguna genuen hiri bati opa egindako kronika, Xabier Montoiaren Gasteizko hondartzak hain zuzen, baina hura sendoagoa zen kronika ikuspegian eta batasun harietan. Izan ere, zalantzazkoa da Auzoak lana benetako kronika izatera heltzen den, hasieran ditugun batasun hariak liburuak aurre egin ahala aienatzen dira eta zenbaitetan liburuari gorabehera falta antzematen zaio.
Egileak fokua ipintzen die pertsonaia jakin batzuei, klase apaletakoei gehienbat. Horrek badakar hiriaren ikuspegi partikularra; azken batean hiriak ez dira diren bezalakoak, sentitzen ditugun bezalakoak baino. Horrek badu berehalako isla testuetan, alde batetik bada asmo handia hiriaren ikuspegi ofizial horretatik at gelditu diren bazterrak deskribatzeko, hiri erreala deskribatzeko, nolabaiteko nostalgiaz deskribatu ere. Bestetik, baina, pertsonaien bizipenak nabarmentzen direnean hiria arrozten da, hiri imajinarioa nagusitzen dela esan genezake. Nire ustetan, egileak hiria deskribatzeari uzten dion momentuan emaitza hobeak lortzen ditu.
Baden verboten
Iker Aranberri
Asier Urkiza
Diesel
Bertol Arrieta
Nagore Fernandez
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
Jon Jimenez
Basokoa
Izaskun Gracia Quintana
Joxe Aldasoro
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres