kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Jat / Goizalde Landabaso / Elea, 2005

Bihotzetik begirada Jon Kortazar / El País, 2005-05-30

2005. urteko apirilak jo duenean kaleratu da aurtengo lehen poema liburua. Bada esateko liburuaren industria ondo joango dela, baina ez dela hori poesiaren zeinua.

Argitaletxe berri baten eskutik, Elea Bilbon sortu den etxearen bidetik heldu da Goizalde Landabasoren Jat poema liburua, oso argitalpen zainduan, esan beharra dago. Denek, paperak, inpresioak, orrialdearen diseinuak, lan egin dute irakurraldi atsegin baten alde. Agian badago zeresanik bizkaieraren erabilerak liburuari ematen dion puntuari esker. Baina diglosiaz eta euskalkien erabileraz literaturaz hitz egiteak luze joko luke.

Baina liburuak bestalde beste zerbait ere adierazten du. “Jat” aditz laguntzaileak subjektibotasunaren mugetan jartzen gaitu: sortu zait, etorri zait. Poemak ez dira eraiki, sorturikoak dira, horrela adierazi du behintzat idazleak: aspaldi idatzitako poemak bilduman jarri omen ditu.

Maitasun poema laburrak dira gehienak, eta liburuaren egitura lanak ere horretara garamatza: Gu, Zu, Neu. Hiru zati garrantzitsu, hirua alor tematiko, nahiz eta gehienetan ni-aren aho poetikoak, hartu den ikuspegiak joera nagusia hartu duen.

Egunerokotasuna oinarri hartu da liburuan, eta maiz, hari bi hartu dira (5. poeman bezala) bakarrean bukatzeko poema, fakturaren zenbakien hoztasuna bikotearen historiarekin erkatzen denean.

Idazkeran, aitor dezadan, aspaldiko poesia mota baten oihartzunak entzun ditut. Ez dakit seguru baina, Amaia Lasaren poesiaren zantzua bezala: poesia agerikoa, hitz jokoa, irudimenaren zantzua, poema laburrak, lerro luze eta laburren arteko kontrajarpena, esaldiaren nagusitasuna, hitzen jokoetan elementu sinbolikoetan baino arreta handiagoa jartzea, inpresioaren idazkera…

Era berean arina eta gozoa da adierazteko moldea, bat-batean jabetzekoa, eta ez dira alperrik urteak joan, ironiak ere bere toki handia du. Alabaina, sentimenduak agintzen du testuaren barnean.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak