susa | literatur emailuak | literaturaren zubitegia | euskarari ekarriak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | ipuina.eus | ganbila.eus

« Belarraren gozoa | Nitasuna gainditzen »

Patata soro bat / Josetxo Azkona / Alberdania, 2004

Patata magikoak Arantza Etxebarria Iturrate / Idatz & Mintz, 2005-03

Ezezaguna zan niretzat orain arte Joxetxo Azkonaren alderdi literarioa, aspaldion horretan dabilela jakin dakidan arren. Idazlea ezaguna da, batez be, irratigintzan (besteak beste, Herri Irratian eta Euskal Herria Irratian), egunkarietan eta aldizkarietan ibilia dalako.

Patata soro bat liburua narrazino laburrez osatuta dagoalako aukeratu dot. Eta egiatan dinot nire aukerea ez dala txarra izan. Ez jat damutu. Narrazinook erraz irakurten dira, ez dago liburu osoa arrapaladan irakurri beharrik oso-osoa behar dan moduan adituteko. Horrez ganera, istorio dan-danek amaiera bitxia daukie, harrigarria ez esatearren, eta pentsatzera bultzatzen dabe irakurlea. Liburuaren aurkezpenean egileak berak esan eban ukitu fantastiko edo surrealista emon gura izan eutseela istorioei, umorea ahaztu barik beti be.

Liburua 61 narrazino daukaz, bata bestearen atzetik emonda, zelan edo halan sailkatu barik, batzuk luzeak, besteak laburragoak. Liburuan danetarik topan zeinke, era guztietako personak, klase guztietako personaiak, bizimoduan helburu bakarra daukienak, gura eta ezinean dabilzanak, aurrekoa baino ikusten ez dabenak, imaginazino osoa guztiz garatzeko aukerea inoz eukiko ez dabenak. Azken baten, bizitzea bera, gutako bakotxa, mundutarron adibidetxoak.

Patata soro bat liburuaren izenburua narrazinootako batetik atarata dago, hain zuzen be, adiskidetasunaren ordezkaririk onena hautatzeko eginiko batzarra kontatzen dauan fabulatik. Baina ipuintxo baten izenburu hutsa baino askoz gehiago da.

Aita-amak baserrikoak dodaz nik eta, askotan ez bada be, soloan ibilitakoa naz, ez dakit laguntzen edo enbarazu egiten. Ze pozgarria dan soloan atxurra eskuetan hartuta patata-ataraten zabilzala, zuloak egin eta gauza borobilok topatzea! Eta zelango sorpresea beti, ez dakizu-eta zulotik patata bakarra, moltzoa edo bape bez atarako dozun! Narrazinook be holan aitu behar dira, bat irakurten hasikeran ez dakizu nora eroango zaituen, ze eragin eukiko dauan zugan, barre edo negar egitekoa izango dan… Solo-beharrean moduan, irakurleak behar egin behar dau irakurrikeran, eta batzuetan gustauko jako eta beste batzuetan ez esku artean egokitu jakon eginbeharra. Halanda be, benetan merezidu dauan egitekoa, dudarik ez.

Liburuaren amaierea aitatuko dot, bihotza edonori nahinon eta nahinoz altxatzeko modukoa da eta. Seguru asko, ez da kasualidadez hor ipinitakoa izango. Idazleak, istorio tristeak, pozgarriak, harrigarriak… idatzi ostean, optimismoz betetako agurra egin gura dau, liburutik atara beharreko konklusino nagusia hori izan beharko balitz lez: “Kopeta gora esanen dut, bizitzan, maiz, gauzak okertzen direnean, ezuste on handiak topa ditzakegula bide bazterrean, baldin eta geure burua gogotik urratzen badugu”.

Halan bedi!

Idatz & Mintz, 39. zenbakia