« Haurtzaroko herria | Nazien artean zelatan »
Egia hezur / Juan Kruz Igerabide / Alberdania, 2004
Gezurraren hezurra Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2004-05-07
Gezurrak hezurrak ditu eta egiak arantzak. Arantzak zauritu egiten gaitu, egiaren muineraino iritsi nahi dugunean, nola arrosa xume eta usaintsu baten kuskuiluraino sudurra eramaten dugunean. Gezurraren hezur zorrotza haragitan sartzen zaigu, eta odola ekartzen digu azalera, minarekin bat eginik, minarekin nahasturik, minarekin husturik eta barreiaturik. Eta hala ere bada, egiaren arantza ez jasatearren, gezurra nahiago duenik; pentsatzen baitu, seguru asko, hezurra ez dela jaki txarra, gosea denean, edo norberak bere burua zakurtzat duenean, zinikotzat alegia, canistzat, eta ez Kant-tzat, Caintzat baizik.
Edozein Kain maiteagoa baita gure artean, Abel baino, abeltzain baitzen, Karlos Linazasoro umoregileak ondotxo oroitarazten digunez. Abelak ez dira, ordea, abereak, eta isilik geratzen badira ez da, Juan Kruz esaten digun bezala, ameto ematen duelako, aukera hobearen zain geratu delako baizik. Baina herri honetan isiltasuna nahastu egiten da, nahastu egiten dute, askotxotan, konplizitatearekin, abereen izatearekiko konplizitatearekin. Egia da konformismo dagoela, eta areago esango nuke, konformismo hori, botereak bultzatua dela, eta botereaz ari naizenean ez diot inongo enfasi gehiegizkorik ezartzen, errealitateak berak jarritakoari. Eta matxinada ere, hala oroitarazten digu Kuan Kruz errebeldeak, kontserbadore izateko modu bat besterik ez da, matxinadari bere hartan eutsi nahi dioenean. Erantsi nahi nuke, nire aldetik, bestela egiaren arantzak eztarria zulatuko baitit, Juan Kruzez idazten duenean “lehen mailako idazleak, bidea alderik alde hartuta, bigarren mailakoak aurrera ez daitezen”, nik besterik ulertzen dudala, lehen mailako idazlearen interpretariak, kritikaritzat hartzea gehiegizkoa bailitzateke, direla bigarren mailakoak inora joan ez daitezen arduradunak, beren (interpretarien) interesagatik beragatik, iritsiak baikara egoera bitxi batera non interpretaria, interpretatuaren izenean idatziz, interpretatua baino garrantzitsuago bihurtzea. Arkakusoa zakurra baino gehiago izatea bezala baita hori, batak bestea dantzan eta hazka jartzen duelako. Horra hor hezurra eta gezurra.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez