kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Tango urdina / Aitziber Etxeberria / Erein, 2003

“Xumea, xumean eleberri soziala: norbanakoen izaeraren petrala” Mikel Asurmendi / Irunero, 2004-04

Azal erakargarria du “Tango urdina” liburuak. Voyeur baten begiradan paratzen gaitu azalak, begiradan —zulo baten barrena— emakumezko baten silueta ageri da, erakargarria ohi zaigun begirada baten erakusgarri.

Irudi horrek liburuaren nondik norakoaz gaztigatzen ote digun, galdetu nion egileari. Ni neu, neurri batean, baiezkoan nengoen. Bera, Aitziber, alegia, ez zen erabat ados. Hots, Joxe Mari Apaolaza protagonistaren begiradaz gain beste hainbat begirada eskaintzen baitu eleberriak. Ikusmoldea baietsi nion!

Erraz irakurtzen den nobela da “Tango urdina”. Xede handirik gabe. Xumea. Literatura irakurri berrientzat aproposa. Atal bakoitzaren izenburua —guztiena izan gabe— inoiz entzun dugun kantu baten titulua da. Istorioa, ataletik atalera, aurrera atzera, joan-etorrian eraikia da. Konplikaziorik gabe, baina eleberriari taiuera eta ukitu baliosa ematen diona.

Eleberria hirian kokatua dago. Herrixketako mundua eta bizitzarekin kontrastean. Bere xumean, eta horregatik erakargarria, gaurko gizartearen koadro polita marraztu du egileak. Emakume izanagatik, begirada eta kontaketa gizonezko baten burutik burutu du egileak, Jose Mari Apaolazaren burutik eta gogoetatik.

Hiriaren eta herriaren kulturen sinbiosi batean, istorioa etxebizitza batean kokatua dago. Egungo norbanakook txutxu-mutxuaren kulturan murgilduta bizi gara, kuxkuxero galantak eginda gaude, izaera horiek ere osatzen dute gure nortasuna.

Bere xumean oso eraginkorrak. Eleberri soziala izendatu dut horregatik!

Maitasuna da motorra eleberrian, bizitzan den legez. Maitasunak baina hamaika espresio ditu. Maitasunaren ifrentzua gorrotoa da. Beraz, “ez horrenbeste maita eta goxa nazazu gehiago” delakoa heldu zait burura. Eleberria xumea, bere xumean soziala, norbanakoen izaera petralaren agerikoa.

Bejondeizula Aitziber!

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak