kritiken hemeroteka

8.536 kritika

« | »

Airezko emakumeak / Felipe Juaristi / Erein, 2003

Geure barnea gozatzeko nahiz purgatzeko Mikel Asurmendi / Irunero, 2004-02

Auschwitz-ekoaren ostean poesia ezinezkoa bihurtu zela aldarrikatu zuen Theodor W. Adorno pentsalariak. Alta bada, poesia idazten jarraitzen da. Oraindik ere, poema batek Mendebaldeko kultura salba lezakeela esan ohi da.

Felipe Juaristi poetak Felipe Juaristi eleberrigileari lan mardul eta luzea agindu dio. Erdi Aroaz geroztiko historian zehar Europan bizitako sarraskiak fikzioan paratu dizkigu nobelagileak. Gertakari garrantzitsuenetan erreparatu, alimaleko dokumentazio lana bildu —edota buruan ote dauka Juaristik historia bera, alajainkoa?— eta pasarte esanguratsuak deskribatu dizkigu: gure Penintsulan jazarriak izan ziren sefardiak eta moriskoak haietatik hasita, Frantziako Iraultzan gaindi, Bigarren Mundu Gerran, naziek burutu zuten genozidioa aipatzeraino.

Musika du bidaide idazleak, baita poesia ere bai. Narrazioa poetikoa burutu baitu Juaristik. Musika eta poesia geure izaera ankerretik libratzeko lagungarriak izan daitezen esperantzan. Esperantza da gizakion euskarrietako bat, baldin bizitzan sinetsi edo konfiantzan izanen badugu. Arrazoia da ordea gure bizitzaren oinarria eta euskarria.

Historiako gertakari errealetan oinarritua izanagatik, kontatutakoa fikzioa izanagatik, Airezko emakumeak nobelak fikziozkotik adina du errealetik. Kontatzeko narratzaile bat behar zuen idazleak eta Spinoza ipini du kontalari. Baruch, Beneditus edo Bento dira Spinozaren izena propioak. Spinoza du bidaide, gogaide eta arrazoibide Juaristik.

Nahiz jakin ere kulturak humanismorik gabe ez gaituela salbatuko —egilearen hitzak parafraseatuz—, honatx gure identitateaz arrazoitzeko liburua. Poesiaren eta biolinen airez girotua. Geure identitateaz arrazoitzeko liburua. Geurea diot, Euskal Herriaren gaindi luzatutako burusia moduko batek estalia baitago nobela.

Ez da nolanahikoa Felipe Juaristik ondutako lana. Idazle batek aldian-aldian burutu ohi duen ahalegin bakana. Balio bekigu geure barnea gozatzeko nahiz purgatzeko. Ez zara makal portatu Felipe. Bejondeizula!

Azken kritikak

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Simulakro bat
Leire Ugadi

Maddi Galdos Areta

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Ibon Egaña

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Paloma Rodriguez-Miñambres

Patrizioak eta plebeioak
Kepa Altonaga

Mikel Asurmendi

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak