« Maitasunaren gorespen | Plik, plok, plik, plok »
Herriaren hezkuntza eta demokrazia / Nadezhda Krupskaia (Leire Azkargorta) / Katakrak, 2024
Herriaren eta langile klasearen hezkuntzaz Jon Jimenez / Gara, 2024-10-06
Bigarren Modernitatearen prozesu iraultzaile industrialean, bertzeak bertze, ezbaian jarri zen irakaskuntzaren rola, berau birpentsatzera behartuz Mendebaldeko estatu guziak. XVIII. mendean, Ilustrazioa eta Frantziako Iraultzarekin bat, hasi zen gogoeta, baina artisau eta nekazal gizarteetatik gizarte industrialerako zeharbideak eman zion momentu gorena eztabaidari. Eraldaketa fase luze horren lekuko eta partaide zuzena izan zen sarritan Leninen itzalpean geratu den Nadezdha Krupskaia (1869-1939), Leninen beraren emaztea eta Sobietar Iraultzaren hezkuntza sistemaren arduradun nagusia.
Krupskaiak 1915ean idatzi zuen liburuxka hau eta 1917an egin zen lehen argitalpena; ordudanik milaka alde saldu dira. Tsarraren zentsura saihesteko zenbait trikimailu erabili behar izan zituen ekintzaileak; erraterako, “Herriaren hezkuntza eta langile klasea” izenburua jarri ordez, “Herriaren hezkuntza eta demokrazia” (Katakrak, 2024) ipini behar izan zion. Estreinakoz euskarara ekarri du Leire Azkargortak “mundu osoko hezkuntza esperientziekin jantzitako liburua”, “intelektualki zorrotza izan nahi duena, kultua, eta, aldi berean, errealitateari zeharo lotua”, ideia iradokitzailez, irakurketa gomendioz eta esaldi guziz azpimarragarriz osaturik dena.
Irakaskuntza, lana eta gizarte harremanen arteko loturak aztertuz, hezkuntzaren inguruko galdera funtsezkoak egiten eta erantzuten saiatzen da Krupskaia, hamarkada batzuk atzerago hasia zen eredu berria eta hezkuntza sistema tradizionalaren arteko aldea marraztuz. Hezkuntzaren historia bat da, genealogia oso bat eskaintzen diguna. Aldi berean, oso erraza da egun indarrean diren kezken eta ordukoen arteko baliokidetasunak antzematea. Egun irakasle den edo izan nahi duen orok irakurri beharko lukeen liburua da hau.
Irakaskuntza metodologia aktiboak puri-purian ditugun honetan, atzera begiratzeko aukera ematen baitigu, hauen jatorriaren inguruan hausnartzeko parada eta, bide batez, irakaskuntza, lana eta tokian tokiko eta unean uneko ordena sozialaren baitakoak diren gizarte harremanen arteko loturak ikusteaz batera, hezkuntzaren funtzio teknikoa eta soziala berraztertzeko eta ezbaian jartzeko. Aitor Garagarzak eta Leire Azkargortak sarreran aipatu moduan, “hezkuntza sistema oso bat nola egituratu sozialismoa eraikitzeko baliagarria izan zedin eta, gerora, jendarte komunista erdiets zezan” erakutsi nahi zuen Krupskaiak. Pertsonen autonomia eta formakuntza integrala edo, Rousseauren hitzetan, “pertsona aske eta independente bihurtzeko” helburua duen hezkuntza abian jartzeko ezinbertzeko mugarria dugu lan hau.
Gurpilak
Eztizen Artola Iturrate
Irati Majuelo
Argialdiak
Miriam Luki
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Leiho bat bihotzean
Aintzane Galardi
Paloma Rodriguez-Miñambres
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Asier Urkiza
Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith
Nagore Fernandez
Herriaren hezkuntza eta demokrazia
Nadezhda Krupskaia
Jon Jimenez
Sinposioa
Platon
Aritz Galarraga
Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola
Joxe Aldasoro
Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Mikel Asurmendi
Rifqa
Mohammed el-Kurd
Irati Majuelo
Loak ezkutatzen duena
Patxi Zubizarreta
Aiora Sampedro
Gari eta goroldiozko
Anari Alberdi Santesteban
Mikel Asurmendi
Itsaso amniotikoa
Oihane Jaka
Asier Urkiza
Hau ez da gerra bat
Mikel Ayllon / Piszifaktoria Ideien Laborategia
Nagore Fernandez