« Eta emakumeari sugeak esan zion | Detektibe-nobela »
Agirre zaharraren kartzelaldi berriak / Koldo Izagirre / Elkar, 1999
Ahaztutako liburuak Kirmen Uribe / Euskaldunon Egunkaria, 2002-12-28
Paul Austerrek oroitu ezean, betiko galtzen ziren objektuei buruz idatzi zuen Azken gauzen herrialdea liburuan: “Egia esan, arazoa ez da jendeari ahaztu egiten zaizkiola gauzak. Arazoa sortzen da pertsona batek zerbait gogoratu arren, besteak gogoratzen ez duenean. Elkar ulertzea galarazten du horrek”. Horixe gertatzen da liburuekin ere. Izan ere, oroimena hautua baita beti. Baina ematen du gero eta errazago ahazten ditugula liburuak, laburragoa dela haien bizitza eta noizbait ahominean egondako liburu onak arrastorik utzi gabe desagertzen direla gero. Iruditzen zait halako zerbait gertatu dela, besteak beste, Sarrionandiaren Lagun izoztua edo Izagirreren Agirre zaharraren kartzelaldi berriak liburuekin.
Izagirreren nobelak hasiera batean egiantzekotasunetik urrun dauden gertakizunak kontatzen dituela begitandu ahal zaigu —kartzelatik ihes egiteko bainoago, barrura sartzeko zuloa egitea, adibidez—, baina errealitatea bera dago askotan egiantzekotasunetik urrunen. Errealismoaren mugez oharturik, testimonialismoaren trikimailuak albo batera utzirik, ero jakintsuaren motiboa erabili zuen Izagirrek, Agirre’tar Nikola —euskal literaturaren historian gutxi dira hain landuak eta hainbeste baliabide dituztenak—. Eroak astindu egiten ditu balioak, entzun nahi ez direnak esan, egin nahi ez direnak egin. Izateko modu bat azaltzen du Nikolak, munduari begiratzeko modu jakin bat. Baina, batez ere, oroitzeko modu jakin bat nabari zaio. Memoria hori, gainera, ez da indibiduala, gizatalde batena baino; eta, Austerren pasarteari jarraiki, batzuek gomutan hartu nahi izan dutena, eta beste batzuek betiko ahaztu.
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera
Ura ez baita beti gardena
Xabi Lasa
Irati Majuelo
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Ibon Egaña
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Aiora Sampedro
Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig
Jon Jimenez