« Nostalgiaz haraindi | Malenkoniaren osteko goranzkoa »
Poeta New Yorken / Federico García Lorca (Juan Luis Zabala) / Erein, 2003
New York Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2004-03-12
Badu New York hiriak bere xarma, bere berezkotasuna, zalantzarik gabe, idazleak harrapatu egiten baitu, armiarma amaraunak euliak bezala, eta gero, harrapaketaren liluraz, ezin beren onera etorri, eta amesten hasten dira hiriarekin, eta, harrez gero bat gehiago dira, fantasmen artean, hiriak kalean suelto samar utzi dituen fantasma urbano piloaren artean. Federico, gogoan dut, Pepe Hierro, gogoan dut, eta beste asko, gogoan ditudan arren, hona ezin ekarri, zerrenda luzea baita eta bizitza laburra, eta denetarako astia badugu ere, hala zioen behintzat Senekak, hobe gauza probetxugarrietan xahutu, gastatu edo hil, alegia denbora iraunkorra eta irainkorra.
García Lorcaren hau, Poeta New Yorken, Espainiako poesiak, bere hizkuntza guztietan, eman duen ekarpenik handienetakoa da, eta, egia esan, hizkuntza gehienetara itzulita egoteak, areagotu egin du haren balioa eta handiagotu haren xarma, armiarma amaraunak euliak bezala, harrapatzen baititu irakurleak, eta gero hauek, harrapaketaren liluraz, ez dute soraiotasun horretatik atera eta gortasun hori utzi nahi izaten, lilura iragangaitza baita poesiarena, maitasunarena bezalaxe, eta non galduko den ez jakinda, bultzatzen baitu mendean hartutakoa orduak eta egunak zorionean (balizko zorionean) igarotzera.
Juan Luiz Zabalak itzulpen dezentekoa egin du, kontuan hartuta, ez dela batere erraza halako itzulpen bat eta, besterik uste duenak, har dezala, esaterako, “Harlemgo erregea” eta saia dadila txuria beltzean ipintzen, amak erakutsi zion hizkuntzan. Gaztelaniaz ere, lanak ematen ditu ulertzeak, hizkuntzaren edertasunagatik ez ezik, testuari darion irudi mordoagatik ere bai, surrealistak baitira.
Dena dela, halako lana hartuta, Juan Luis Zabalaz ari naiz, uste dut ez zatekeela gaizki egongo sarrera moduko hitzaldiren bat, poeta eta obra, bakoitza berean kokatzeko. Lagungarri litzateke halako ahalegina, poesia honetara lehendabiziko aldiz hurbiltzen denarentzat bederen.
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera