kritiken hemeroteka

8.504 kritika

« | »

Kolosala izango da / Joseba Sarrionandia / Txalaparta, 2003

Gerra jolas Alvaro Rabelli / El País, 2004-01-25

Kolosala izango da eleberri laburra da Joseba Sarrionandiak ekarri digun azken lana. Bere bigarren eleberria dugu azken hau, eta Lagun izoztua-rekin, lehenengo eleberriarekin, gordetzen du loturarik. Bada, honetan ere Kalaportu izeneko geografia fiktizioan lekutu du istorioa, baina beste sasoi batean. Oraingoan, denboran atzera eginez gerra zizbilaren sasoira eraman gaitu.

Horrela, denborari dagokionez, Kolosala izango da, atzerago kokatzen da, gerra zibilaren hasieratik diktaduraren lehenengo urteetarainoko tartean. Kalaportu Euskal Herriko ia edozein herri izan liteke, non eta gure historia hurbileko gertaera ezagunak jazotzen diren. Horietan fikzioa eta errealitate historikoa korapilatzen dira. Bada Sarrionandiaren partetik gure hisatoria hurbileko gertaeren oroimena berreskuratzeko ahalegina, beti ere, subjektibitateari atea zabaltzen dion fikzioari eutsiz. Oroimena berreskuratzeko ahalegin horretan haurtzaroa edo gaztaroa garrantzitsu bilakatu dira Sarrionandiaren lanetan.

Kolosala izango da eleberrian gerra zibilaren gertaerak dira, umeen ikuspegi xaloen bidez, kontatzen zaizkigunak. Protagonista naghusia hamaika bat urteko mutikoa da, gerrarekin atera arin hazi behar duena. Ikuspegi xaloa eta samurra bai, baina tragedia gordina ezkutatzerik ez daukana. Hasiera batean, gerra jolas hutsa izango da herriko umeentzat, abentura erakargarria, tiragomekin egin izan dituzten gezurrezko gerren parekoa.

Gerra hasten denean, umeek hantxe izango dituzte prest tiragomak eta jostailuzko pistolak. Apurka, baina, gerrak dakartzan izugarriekeriekin topo egingo dute, eta umeen momentuko lilura guztiak abenturatik gutxi duen errealitatean galduz joango dira. Gerra handiak, ondorioz, isilpean egon diren beste gerra txiki asko piztuko ditu. Hala ere, umeak beti ume, egoerarik okerrenetan ere.

Euren begiradapean egoera krudel eta arbitrarioa igarotzen da, ulertezina eta erridikulua beti. Umeen xalotasunak ateak zabaltzen die ironiari eta, ikuspegi subjektibo horretan, gertaeren irakurketa objektiboagoari, baina argii uzten da gerraen krudelkeria eta irabazleen jokamolde ikaragarria. Amaieran umeen nahia, eta ironia handia ere. Zirkoa itzul dadin nahi dute, umeen duintasuna berreskuratzeko, baina zirkoaren aipamenak beste gatazka batera garamatza, hasi berria den Munduko Bigarren Gerrara, eta hori bai izango da “kolosala”.

Azken kritikak

Hezur berriak
Ane Labaka Mayoz

Maddi Galdos Areta

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Aiora Sampedro

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Asier Urkiza

Diesel
Bertol Arrieta

Nagore Fernandez

Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark

Jon Jimenez

Basokoa
Izaskun Gracia Quintana

Joxe Aldasoro

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Mikel Asurmendi

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak