kritiken hemeroteka

8.531 kritika

« | »

Oilarraren promesa / Joan Mari Irigoien / Elkar, 2003

Gazte eta berde Igor Estankona / Deia, 2003-11-25

Arrazoi asko egon daitezke liburu hau irakurtzeko, arrazoi asko Joan Mari Irigoien hasiberriaren lehen nobela hau hartu eta denboraren tunelean bidaia labur bat egiteko. Garai konkretu bateko euskal literatura gaztera hurbiltzeko gogoak sortutako jakinmina izan daiteke euretako bat, edo Irigoienen unibertsoa hobeto ezagutzeko nahia. Dena dela, “Oilarraren promesa” idazle baten lehenengo promesa da, mugatua, berdea, ederra, xalotasunez betea. 1976an, Gero argitaletxeak kaleratutako lanari artaziak eta jostorratza sartu dizkion arren, ondo baino hobeto ikusten dira orduko motibazio eta ametsak, modu argian “Babilonia”n (1989) eta modu finduagoan bere produkzio osoan agertzen baitira ardura eta ideia antzekoak. Pertsona eta idazlea bat izan badaitezke, Irigoien iruditu zait beti horren adibide onena.

Berdinean nahiago genituzke oraingo idazleen lehen nobelak irakurri, esan barik doa hori. Nahiz eta editoreen mahaietan ez dagoen inoiz original nahikorik, ustea daukat azkenaldian “sormen krisi” baten antzekoa pairatzen ari dela euskal literatura. “Oilarraren promesa” irakurtzeko arrazoi ugari egon daitezkeen modu berean berrargitalpenerako beste horrenbeste aurki daitezke, baina nobela berri eta freskoen faltak faktoreetako bat izan behar du derrigor, liburuari autoreak berak egindako moldaketari ezer kendu gabe. Oraingo oilarren promesen ilusioarekin bizi gara literaturzaleak, normala den moduan. Ikerketa sakonago baten ezean, hor utziko dugu auzia.

Urbanistikoki eta sozialki zauritutako Altza, askatasunarekin amets egiteagatik odolusten ari ziren herriak, diktaduren ate birakaria bultza eta bultza kanpora irten ezinik zebiltzan belaunaldiak eta, kontrara, gauzak beste modu batera azaltzen zituen errealismo magikoa, horra liburuaren habeetako batzuk. Garai konkretu bateko emaitza literarioa da duda barik “Oilarraren promesa”, oraingo Joan Mari Irigoienen unibertsoarekin antzekotasun jatorrizko bat gordetzen duena.

Liburua adibide edo erakusgai moduan erabiltzeko aukera ere badago, gaurko egoerarekin alderatuz jolas egiteko eta ikusteko, besterik ez bada, mundua ez dela asko aldatu (handiak txikia jaten du orain ere, eta bueltak badirudi ez datozela). Idazlea ordea bai, hori aldatu da, idazle ona etengabe haziz eta aberastuz doan oinarri hura bera da eta.

Azken kritikak

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak