kritiken hemeroteka

8.522 kritika

« | »

Glosak. Esana zetorrenaz / Tere Irastortza / Pamiela, 2003

Ibilerakoak Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2003-07-27

Hitz egin genezake poesiari buruz esan eta idatzi den horretaz guztiaz, baina ez dut uste ahaleginak inora eramango gintuzkeenik, ez bada poesiak bere burua estaltzeko darabiltzan hitz-mozorroen armairura. Hitz egin genezake eta esan, edo idatzi, Nicanor Parra poetak esan eta idatzi zuen bezala: “Poesia ibiltaria da; geldi dagoena prosa da”. Hitz egin genezake, hitz egitea osasungarria baita, isiltzea bezain oraingoz, eta esan poesia, hainbeste ibiliagatik, galdu egin zaigula gandu artean, baina ez litzateke egokia izango, poesia ez baita galtzen, ez zaigu galtzen, geu gara poesia galtzen duguna, zaintzen eta gordetzen amatzen ez dugunean. Tere Irastortzak glosaren teoria aurkezten digu bere liburu honetan: “glosa hauek ulertzen zaila den munduari erreparatuz egindako oharrak dira. Glosa hauek asientu, kontu edo erregistro baten alboan jarritako galdera-ikurrak dituzu”. Poetaren zeregina galderak egitea baita, eta munduaren erantzunei adi egotea ere bai.

Hiru zatitan banatuta dago liburua: Idatzian zetorrenaz, Oharkabean zetorrenaz eta Esateko zegoenaz, azkenik, edo Ibileran, Ibilian pentsatzea: beste batekin nitaz mintzatzea bezala (edo) nirekin beste batetaz aritzea (bezala) edo. Ibileran idaztea norberaren oin-pausuek ezarritako doinuz idaztea baita, norberaren arnasa-hotsen arabera idaztea. Geldi egonik idaztetik ibileran idaztera alde handia baitago, ibileran paisaia etxeko eta barneko egiten den bezala, barne gero eta atzerritarrago bihurtuz, geldi egonik paisaia da arrotz eta atzerriko, eta barnea bertako. Zaila da ibileran idaztea, eta zailagoa norberarekin hitz eginez mundu guztiarekin hitz egiten ahalegintzea. Liburua, izan ere, liburu hau hain zuzen, elkarrizketa bat da, norberaren baitan dauden pertsonekin bateko, norberaren baitatik kanpo dagoen munduarekin besteko. Eta glosa elkarrizketa hori zehazten duen hitza da, hitz adierazle, hitz zedarria, hitz zorrotza, hitz-hasiera edo hitz-amaiera, baina sekula ez hitz neutroa: “Etorkizunaren eta joankizunaren kontzientzia gabe, oraina ez eteteak egiten du eterno”. Poesia horixe da, hitz eternoa.

Azken kritikak

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Asier Urkiza

Paziente isila
Alex Michaelides

Nagore Fernandez

Eromenaren laudorioa
Erasmo Rotterdamgoa

Aritz Galarraga

Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola

Mikel Asurmendi

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Jon Jimenez

Amaieratik hasi
Naia Torrealdai Mandaluniz

Amaia Alvarez Uria

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak