susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Historia mindua, zauri irekia, saio argigarria | Haserrea mendeku bila »

Atezainaren larria penalti-jaurtiketan / Peter Handke (Jose Mari Berasategi Zurutuza) / Elkar, 2020

Munduan arrotz Javier Rojo / El Diario Vasco, 2021-02-06

Polemika politikoen gainetik Peter Handke idazle garrantzitsua da, kontuan hartu behar diren horietakoa. Euskal literaturaren kasuan garai batean haren eragina nabarmena izan zen, batez ere 80ko hamarkadan orduan gazteak izan ziren hainbat idazleren literatur ibilbideen hasierak ulertzekotan. Horrexegatik beti pozgarria da haren liburu baten itzulpena irakurtzeko aukera izatea, kasu honetan “Atezainaren larria penalti-jaurtiketan”. Argumentuaren abiapuntuan pertsonaia eta haren egoera aurkezten zaizkigu. Josef Bloch, futbol atezain ohia, bere garaian ospetsua izan zena, lanetik bota dute, eta hirian zehar ibiltzen hasi da. Hirian egiten dituen ibilaldi horietan ematen du pertsonaiaren eta munduaren artean etendura handia dagoela. Gertatzen zaizkionak, egiten dituenak eta ikusten dituenak xehetasun handiekin azalduta agertzen dira lekuko objektibo gisa funtzionatzen duen narratzaile baten bidez. Baina gertakari horiek guztiek gehienez asperdura bezalako atsekabea eragiten diote. Mundu batean sartuta dagoelarik, protagonista ez da bereziki inplikatuta sentitzen munduan gertatzen diren horiekin. Eta gertakarien azalean geratzen denez, ezinezkoa zaio horien atzean dauden inplikazioak ulertzea. Ez da pertsonaia erromantikoa, zeren inguruaren eta beraren artean ez baita lehia berezirik gertatzen, ez baitago munduaren aurka borrokan, inguruarekiko isolamendu emozionalean baizik.

Norabide zehatzik gabeko gertakarien segida honetan, argumentuaren hariak berez garrantzi handirik ez duenekoan, pertsonaiak munduan egoteko duen era jartzen da erdigunean, eta horretan ezinezkoa da arroztasun existentzialaren sinbolizazioa ez topatzea. Bestalde, itzulpena dela eta, esan behar da ez dela Joxe Mari Berasategi itzultzailearen eskua nabaritzen, eta hauxe da itzulpen batez egin daitekeen laudoriorik hoberena.