« Eguneroko mikroerasoak | Mendiarekin jolas-solasean »
Hilketa lokartua / Agatha Christie (Xabier Aristegieta) / Igela, 2008
Emakume burutsu eta ausartak Irati Majuelo / Berria, 2020-12-20
Klasiko baten itzulera dakar Igela argitaletxeak urte amaiera honetan, “hilketaren erreginaren” berrargitalpen azalberritu bat. Itxura freskoarekin iritsi da gurera Agatha Christie, baina ohiko dituen ezaugarri literarioak atzean utzi gabe.
Izan ere, Hilketa lokartua izenburutzat izanagatik, ezin esan irakurlea aise lokartuko denik, intrigak gidatutako eleberria baita hau. Hilketa posible baten bueltan korapilatzen dira trama osatzen duten pertsonaia ugariak, bakoitzak istorioari bere ekarpena eginez, edo, gutxienez, jazotakoaren bertsio propio bat emanez, amaieran puzzle osatu bat lortu nahian. Baina, sarri, piezak enkajatze hutsak ez du balio izaten egiaz jabetzeko, ez behintzat Marple andereñoak bezainbesteko mesfidantzarik ez izanez gero.
Marple andereñoaren abenturetako bat da hau, beraz, Christieren eleberri ugaritako protagonista izan dena. Gertakariak ebazteko ezinbesteko pertsona bada ere, ezohiko detektibea da Marple, jardun horrek misteriozko nobeletan izan ohi duen kanon maskulinizatuarekin bat egiten ez duena. Hala, Christiek emakume heldu bat proposatzen du jazotakoa ikertzeko, nahi duena lortzeko bere itxura adeitsu eta maitagarria eta gertuko harremanak baliatzen dituena: herriko dendariekin hitz-aspertuan ibiltzea, lagunen bidez ezezagunekin zitak lortzea edota lorategia txukuntzea: horra bere ikerketa-teknikak. Hortaz, gure dama zaharrak protagonismoa eta erdigunea ez ditu askotan hartuko, baina, buruargitasun eta zuhurtzia handiz, gainerako pertsonaiak misterioa argitzera gidatuko ditu.
Gwenda eta Giles ezkonberriak dira eleberriaren haria gidatzen duten pertsonaiak, Ingalaterran erosi berri duten etxean 18 urte lehenago jazotakoa argitzeko gai sentitu, eta, Marpleren eraginpean, horretan saiatuko direnak. Kasu honetan ere, misteriozko eleberrien eredu orokorretik at kokatzen du bere lana Christiek. Ohikoa den arren arrazoiketaren eta irudipenen arteko talka azaleratzea, azken horiei garrantzia emateak desberdin dezake, akaso, nobela hau. Gilesek, senarrak, gertakarien azterketa objektiboak proposatzen ditu aldiro, susmagarrien hitzetan oinarrituak. Horrez gain, bere buruari kasua argitzeko gaitasuna ziurtasunez aitortzen dio. Gwenda zalantzatiago agertzen da hasieran, batik bat bere eldarnio batetik abiatzen baita eleberri honen misterioa. Ordea, emazte gaztearen zantzu eta bihozkadek uste baino garrantzi handiagoa izango dute, baita Marpleren begietara ere. Horrez gain, Gwenda ez da atzean geratzen, eta une gehienetan berak eramango du, ausardiaz, ikerketaren gidaritza. Christiek, beraz, lehen planoa euren indar propioz hartzen duten emakumezko pertsonaiak eskaintzen dizkigu, eta haien ideia, uste eta zantzuei ematen die garrantzia.
Euskarara Xabier Aristegietaren esku arituen bidez ekarria, zaila da eleberri honi spoiler-ik gabeko kritika egitea. Detaile txikiei adi ibili beharko da irakurlea, esna, irudipenak egia eta baieztapenak gezur bilakatzea erreza baita iraganeko mamuak lokarturik ez daudenean.
Hiruki gatazkatsua
Marina Sagastizabal
Nagore Fernandez
Naparra, kasu irekia
Jon Alonso
Aiora Sampedro
Eros
Eric Dicharry
Javier Rojo
Bidasoan gora
Eneko Aizpurua
Mikel Asurmendi
Ibaiertzeko ipuina
Oihane Amantegi Uriarte
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Argiantza
Pello Lizarralde
Hasier Rekondo
Nola gorde errautsa kolkoan
Miren Agur Meabe
Javier Rojo
"C'est la vie" kantatzen dute zaharrek
Karlos Zabala
Arrate Beristain Uriarte
Ibaiertzeko ipuina
Oihane Amantegi Uriarte
Rafa Ugalde
Abaro
Itxaro Borda
Javier Rojo
Nik kantatu eta dantza egiten du mendiak
Irene Sola
Amaia Alvarez Uria
Hilketa lokartua
Agatha Christie
Irati Majuelo
Poesia kaiera
May Ayim
Igor Estankona
Aireportuko musika
Luis Garde
Javier Rojo