« Alez ale | Irudimen erradikalaz »
Haize-lekuak / Amaia Telleria / Alberdania, 2020
Gerra-garaiak Javier Rojo / El Diario Vasco, 2020-08-01
Memoriaren gaia euskal literaturan erdigunean jarri zaigula ematen du. Hainbat eta hainbat idazlan agertzen zaizkigu, non aldez edo moldez Gerra Zibilaz eta honen ondorioez mintzo diren edota gertakariak garai horretan kokaturik dauden. Amaia Telleria, “mainstream” horretan kokatuta, gerraren urteetara hurbiltzen da “Haize-lekuak” izenburuko nobela honetan. Nobelaren argumentuan kontatzen da nola hamahiru urteko neskato batek betidanik bizi zen baserria utzi eta urte betez Altsasura joan beharko duen neskame moduan aritzeko, nahiko tradizionala dirudien kontamolde baten bidez. Gertakariak 1938an kokaturik daude, eta gerra egon arren, frontetik urrun daude pertsonaiak, gerra hondoan dagoen marko modukoa delarik.
Istorio honetan idazlea neskatoaren bizipenetan zentratu da. Testuinguru historiko politikoa marko orokor moduan agertzen denez, ez da azalpen handirik ematen horretaz, alde batetik pertsonaiaren ikuspuntutik begiratuta halako testuingurua urrun xamarra delako eta bestalde irakurleak ezagutu-edo egiten duela suposatzen delako. Protagonista neskame dagoen etxekoak irabazleen alderdikoak dira, aberatsak. Kontatzen diren gertakari gehienak ohiko bizitzari dagozkion kontuak dira. Ia-ia ohiturazko nobela batean bezala garatzen da argumentua eta gerra-giro horretan bizitza tipikoaren azalpena ematen den bitartean (nekazaritza munduarekin zerikusia duten gertakariak, eskolako kontuak, etxe-barruko istorio txikiak) istorioa aurrera doa norabide argirik gabe, atal guztiak lotzen dituen hari nagusia protagonistaren presentzia baita, kate maila guztietan agertzen den osagaia. Istorioa garatzean inpresio sotil bat uzten du idazlanak: pertsonaia xumeen bizitzetan gertakari historikoek eragin zuzenik ez badute ere, ezinbestez horien itzalpean daude, kontrolatzen ez duten patu baten antzera.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez