« Gizonok berritu beharra dugu, kafe-makina zaharrak legez | Mila urte, momentu bat »
Etxeak eta hilobiak / Bernardo Atxaga / Pamiela, 2019
Hondoan heriotza Javier Rojo / El Diario Vasco, 2020-03-14
Bernardo Atxagaren literatura gure erreferentzia puntu nagusietako bat (nagusia ez esatearren) dela kontuan hartuta, argitaratzen dituen idazlan guztiek arreta berezia merezi dute, beti zerbait interesgarri eskaintzeko ahalmena baitu. Halaxe gertatzen da bere azken nobelarekin, “Etxeak eta hilobiak” izenburua duen liburu mardularekin.
Bide narratibo desberdinetatik jotzen duten istorioak jasotzen ditu nobela honek. Batzuetan istorioek elkarrekiko lotura txikia dutela ematen du, baina ia nahi gabe ere sare sendoa osatzen dute, narrazio bakanak beste argumentu handiago baten mugarriak baitira. Izan ere, pertsonaia batzuen bilakaera ikusten dugu 1970. urtetik hasita, eta atal batzuetan bigarren mailakoak direnak hurrengoetan erdigunean agertzen zaizkigu, aldatuz doazen bitartean. Egitura honekin, irakurleak osatu behar duen puzzlearen itxura duen egitura honekin, idazleak irakurketa anitz ahalbidetzen duen liburua idatzi du. Irakurleak batzuetan alegoria baten aurrean dagoela pentsa dezake, eta bere lana puzzlearen pieza guztiak dituelarik alegoria hori argitzea dela elementuen esanahi sakonean arakatuz. Hainbat osagairen sinbologiaren atzean zer dagokeen hausnartu beharko du orduan. Horietako batzuek ohikoak dirudite Atxagaren literaturan (basurdeen presentzia, adibidez; edota mututasunaren gaia), eta euskarri modukoak dira liburua ulertzeko garaian.
Niri giza izaeraren analisia iruditu zait nobela honen ardatza, gizatasunaren eta animaliatasunaren dialektikan, hondoan pertsonak heriotzaren aurrean sentitzen duen beldurra dagoelarik. Atxaga idazle bikaina da, eta nobela honetan berriro ere utzi digu horren froga.
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Joxe Aldasoro
Lanbroa
Pello Lizarralde
Mikel Asurmendi
Sorginak, emaginak eta erizainak
Barbara Ehrenreich / Deirdre English
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Mikel Asurmendi
Gerezi-denbora
Montserrat Roig
Amaia Alvarez Uria
Presbiziak lagundu omen digu
Edu Zelaieta
Mikel Asurmendi
Itsaso amniotikoa
Oihane Jaka
Aitor Francos
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Jon Jimenez
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Asier Urkiza
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
Nagore Fernandez
Fiesta: Eguzkia jaikitzen da
Ernest Hemingway
Aritz Galarraga
Biharraren hegietan
Maddi Sarasua Laskarai
Maddi Galdos Areta
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Aiora Sampedro
Aingeruak eta neskameak
June Fernandez
Ibon Egaña