kritiken hemeroteka

8.530 kritika

« | »

Arimaren etorkizuna. Estandar emozionalaren sorrera / Eva Illouz (Danele Sarriugarte) / Katakrak, 2019

Scorseseren arima Ibai Atutxa Ordeñana / Argia, 2019-12-15

Martin Scorseseren azken elkarrizketak ekarri du matraka. Marvel-eko super heroien pelikulak ez omen dira zinema. Zuzendari amerikarrak dioenez blockbusterrok sentiarazten dutena hurbilago dago atrakzio-parkeek eskaintzen dutenetik egiazko zinematik baino. Azaldu egin du: zinema bada autore indibidualak taxutu eta errebelazio espiritualera bideratutako arte-forma; Marveleko frankiziak dira merkatu-ikerketaren eta audientzien azterketaren arabera moldatu eta ondoren baietsitako merkantzia. Horratx ezberdintasuna.

Arimaren… irakurri eta Scorseseren eztabaidaren aurrean nagitasun-hasperenka imajinatu dut Eva Illouz autorea. Egia da, Illouzek ez du zinemaz idazten. Haatik, arimadun arteari eta merkatuen emozio-estandarizazioari buruzko eztabaidaz pentsatzen laguntzen du. Arima eta merkatuaren artean lubakia eraikitzen duten argudioak beste kokagune batetik hausnartzea egiten du posible.

Illouzen begirada ez da “arima versus merkatua” banaketaren alde batean ala bestean kokatzen. Aitzitik, banaketa horren eraikuntza bera da zalantzan jartzen duena. Illouzen begiradatik aukeratu beharrekoa ez da zeren alde gauden: benetako zinemaren ala atrakzio-parkearen alde.

Illouzen galdera da zer metafora darabilgun banaketa horren alderdi bakoitza ulertzeko eta metafora bakoitzak zer botere erlazio abiarazten dituen. Errebelazio espiritualaren arima da metafora, ala metafora da psikea eta hari lotutako emozioak. Arimaren hierarkia moralen inposizioa da metafora horrekin lortzen dena ala psikearen merkatu ustiapena da ahalbidetzen duena.

Eta kokagune kritiko pribilegiatu horrek ematen dio aukera irakurleari esateko: ez. Eskerrik asko baina ez inposizio moralaren eta merkatu ustiapenaren artean aukeratu beharrari. Ez, “arima ala merkatua” banaketari berari.

Scorseseren matrakara Illouzen eskutik itzul gaitezke horrela. Super heroien filmak dira, hain justu, gure gaurko arima hipermoderno kapitalistaren, hots, gure psike garaikidearen isla. Arimaren… da bestalde, psike horren eraikuntza zalantzan jartzeko tresna.

Azken kritikak

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak