« Unibertsaltasunaren bila | Neurtitzaren jolasa »
Arimaren etorkizuna. Estandar emozionalaren sorrera / Eva Illouz (Danele Sarriugarte) / Katakrak, 2019
Scorseseren arima Ibai Atutxa Ordeñana / Argia, 2019-12-15
Martin Scorseseren azken elkarrizketak ekarri du matraka. Marvel-eko super heroien pelikulak ez omen dira zinema. Zuzendari amerikarrak dioenez blockbusterrok sentiarazten dutena hurbilago dago atrakzio-parkeek eskaintzen dutenetik egiazko zinematik baino. Azaldu egin du: zinema bada autore indibidualak taxutu eta errebelazio espiritualera bideratutako arte-forma; Marveleko frankiziak dira merkatu-ikerketaren eta audientzien azterketaren arabera moldatu eta ondoren baietsitako merkantzia. Horratx ezberdintasuna.
Arimaren… irakurri eta Scorseseren eztabaidaren aurrean nagitasun-hasperenka imajinatu dut Eva Illouz autorea. Egia da, Illouzek ez du zinemaz idazten. Haatik, arimadun arteari eta merkatuen emozio-estandarizazioari buruzko eztabaidaz pentsatzen laguntzen du. Arima eta merkatuaren artean lubakia eraikitzen duten argudioak beste kokagune batetik hausnartzea egiten du posible.
Illouzen begirada ez da “arima versus merkatua” banaketaren alde batean ala bestean kokatzen. Aitzitik, banaketa horren eraikuntza bera da zalantzan jartzen duena. Illouzen begiradatik aukeratu beharrekoa ez da zeren alde gauden: benetako zinemaren ala atrakzio-parkearen alde.
Illouzen galdera da zer metafora darabilgun banaketa horren alderdi bakoitza ulertzeko eta metafora bakoitzak zer botere erlazio abiarazten dituen. Errebelazio espiritualaren arima da metafora, ala metafora da psikea eta hari lotutako emozioak. Arimaren hierarkia moralen inposizioa da metafora horrekin lortzen dena ala psikearen merkatu ustiapena da ahalbidetzen duena.
Eta kokagune kritiko pribilegiatu horrek ematen dio aukera irakurleari esateko: ez. Eskerrik asko baina ez inposizio moralaren eta merkatu ustiapenaren artean aukeratu beharrari. Ez, “arima ala merkatua” banaketari berari.
Scorseseren matrakara Illouzen eskutik itzul gaitezke horrela. Super heroien filmak dira, hain justu, gure gaurko arima hipermoderno kapitalistaren, hots, gure psike garaikidearen isla. Arimaren… da bestalde, psike horren eraikuntza zalantzan jartzeko tresna.
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera
Ura ez baita beti gardena
Xabi Lasa
Irati Majuelo
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Ibon Egaña
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Aiora Sampedro
Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig
Jon Jimenez