« B aldeak | Lur hartzen »
Apoa eta beste / Mailuix Legorburu / Maiatz, 1998
Aintzat hartzeko modukoa Aritz Galarraga / Argia, 2019-10-27
Okertzeko tarte handirik gabe, Maiatz argitaletxearen harrobiko emaitza gisa aurkez genezake Mailuix Legorburu. Liburu formatuan argitaratu dituen lanak oro, lau, egoitza Baionan daukan argitaletxean agertu baitira. Eleberriak dira hiru, Zozoaren kanta (1993), Ahizpa, non zira? (2009), Maitatua izandu banintz (2013). Ipuin liburu momentuz bakarra, Apoa eta beste (1998). Hain justu, ondorengo lerrotan aletuko duguna, sorpresa pizar batekin aletu ere.
Sorpresa, estreinako nobela irakurria bainion, eta ez baininduen askorik konbentzitu. Ez behintzat Juan Luis Zabalaren hau sinatzeko beste: “Estreinaldi bikaina, beraz, egile berri eta gazte honena, aintzat hartzeko modukoa zinez”. Esaldi horren bigarren parteari kasu eginez, ordea, ekin diot, zuhurtziaz beti ere, ipuin bildumaren irakurketari. Eta, homogeneoa baino beste ezer den arren —ez da, adibidez, alegiak biltzen dituen liburu bat—, tarte honetan berean aipatu genuen Miguel Torgaren piztia gordin, goxo, anker, hunkigarri saldo hura ekarri dit gogora tarteka, hezur-haragizko gizon-emakumeak gehiegi gogorarazten dizkiguten Apoa, Zakurra edo Trikua, zeinean “haur ttiki bat eta triku zahar bat ari ziren kalakan”, esan dezagun filosofikoki: “Denetan asegurantzia holako gauza ederra ote da?”.
Baina, aipatu dugu, bada gehiago. Ipuin kafkiarrak —Bertzea izan: “Egun batean bere nortasuna kurutzatuz, ez zuen ezagutu”—, suspensedunak —Iheska: “Armario haundiaren gibelean gordea han egoki zen emaztea”—, txantxa gisakoak —Ardiak, nahiz karga sozialarekin: “Hezurretaraino sartua zuten administrazio, gobernamendu, justizia eta bertze holakoetan ez fidatzea”—, eta abarrekoak. Agian besteak baino nabarmengarriagoak bi: familia sortu eta emakume baten bakardadea islatzen duena bata —Bakartasuna: “Denborarekin, lehenago aitz hurbil ikusten genuena urrundu da”—, emakume heldu baten maitasun berri bat harrapatzen duena bestea —Maite banauzu: “Neska gazte bat bezain hunkitua naiz, nere emazte esperientzia guzia ahantzia dut”—.
Nobelak, beraz, ez ninduen konbentzitu, eta sorpresa atsegina hartu dut bilduma hau irakurrita. Aintzat hartzeko modukoa zen, hartara, noski, Mailuix Legorbururen literatura. Ipuin sorta honengatik, besterik ez bada.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez