susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Moroak gara behelaino artean? | Iragana bizkarrean »

Poesia kaiera / Al Berto (Joxemari Sestorain) / Susa, 2018

Poesiaren babeslekua Javier Rojo / El Correo, 2018-10-13

Aitortu behar da Munduko Poesia Kaierak izeneko bilduman batzuetan benetan liburu interesgarriak agertzen direla, askotan euskal irakurlearen esku gazteleraz ere nekez aurkitzen diren poeta batzuen idazlanak jartzen baitira. Honetan Al Berto izenarekin sinatzen zuen poeta portugaldarraren antologia topa dezakegu. Alberto Raposo Pidwell Tavares (1948-1997), Al Berto idazle-izenez, Coimbran jaiotako poeta portugaldarra dugu. Bere benetako izenean ikus daitekeenez jatorri ingeleseko arbasoren bat izan zuen, eta familia akomodatu batean jaioa zen. Honek aukera eman zion hezkuntza elitista eta kosmopolita izateko. Belgikan arte ikasketak burutu ondoren, poesian aritzea erabaki zuen eta horretaz aritu zen hil arte.

Bere poesia irakurtzerakoan, itxuraz planteamendu poetiko kontraesankorra dirudiena suma daiteke. Alde batetik, errealismo osoko gertakariak kontatzen dira bere poemetan, narratiban errealismo zikina deitu izan zen horretatik hurbil egon daitezkeenak. Marjinazioz eta zikinkeriaz osatutako mundua agertzen zaigu bertan, labirintuaren edo leize-zuloaren parekoa den hiri batean kokatua. Baina errealismo bortitz honen ondoan, irrazionalismoan oinarrituta, surrealistak diruditen irudien elkarketak topatzen ditugu. Edonola, mundua erasokorra da, eta behin eta berriro ihesbide batez hausnartzen da erasoa dakarren mundu horri aurre egin ahal izateko. Eta honen haritik, leize-zuloaren itxura duen hiriaren ondoan itsasoa agertzen zaigu, askatasuna eta ihesbidea irudikatuz. Azken finean, kontrajarpen existentzial baten aurrean topatzen gara Al Bertoren poesian. Izan ere, existentzia bera izuaren iturria da, izatea eta izua sentitzea gauza bera baitira, eta alde honetatik paradigmatikoa da bere poema liburu garrantzitsuenaren izenburua, “O medo”. Baina existentziak sortzen duen beldur honen aurrean, hitzak daude: idaztea bizitzaren oinazea leunduta geratzen den pausaleku moduan agertzen zaigu, idazleak bere erraiak erakusten dituen poesia honetan.

Poetak ihesbideren bat amesten zuen existentziatik babestuta sentitzeko. Ihesbide osoa aurkitzerik izan ez bazuen ere, gutxienez idazketan topatu zuen leungarri bat.