kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Elkarrekin esnatzeko ordua / Kirmen Uribe / Susa, 2016

Historia eta istorioak Javier Rojo / El Diario Vasco, 2016-12-10

Badirudi azken garai honetan memoria historikoari lotutako gaien inguruan ari diren idazlanak euskal literaturaren “main stream” bihurtu direla. Zehazki gerra zibila eta honen ondorioak hainbat eta hainbat libururen ardatz moduan agertzen zaizkigu, Kirmen Uriberen eskutik datorkigun azken nobela honetan ere gertatzen den bezala. Izenburua, “Elkarrekin esnatzeko ordua”, Ezra Pound-en bertso batetik mailegatuta daukan idazlan hau nobelaren eta kronika historikoaren artean kokatzen da. Kontakizuna aurrera eramateko Letamendi-Urresti familiaren benetako bizipenetan oinarrituta, Gerra Zibilaren urteetatik Trantsizio politikoaren garaira arte euskal gizartearen atal baten historia berreraikitzen saiatu da idazlea. Gerra, Europako eta Amerikako erbestea, errepresioa…, gure historia pixka bat ezagutzen duen edonork erraz identifikatzen dituen kontuak aipatzen dira nobela honetan, Txomin Letamendi eta Karmele Urrestik osatzen duten familiaren bizitzari jarraituz. Edonola ere, pertsonaia hauek kontakizunean ardatz bezala funtzionatzen badute ere, kronika historikoaren alderdia da nabarmentzen dena, pertsonaien izaeran ez baita asko sakontzen. Argumentu osoan publikoaren eta pribatuaren arteko tentsioa agertzen zaigu, osagai hauek biak familia honen bilakaeran bereizi ezinak izango balira bezala. Izan ere, argumentuaren garapenean planteatzen den bezala, gizakiak funtsean izaki politikoak dira, eta beraiek egiten duten guztiak esanahiren bat du politikaren aldetik. Eta ezinbestez gertakizun historikoek eragina dute beraiengan, neurri handi batean historiaren subjektu aktiboak izan nahi duten arren. Kontakizuna askotan anekdotara lerratzen da, bai kronika historikoa egiterakoan, baina batez ere bizipen pertsonalak azaldu behar direnean, abertzaletasunaren historiaren eta abertzaleen istorioen arteko mugak lausotuz. Begi-bistakoa da idazleak liburu honen bidez zerbait irakasteko asmoa izan duela. Oso ondo dokumentatuta dago kontakizuna, baina batzuetan nabarmena da historiari dagokiona gehiegi azaltzen dela, xehetasun marjinal ugarirekin, irakurleak kontu horiei buruz ezertxo ere jakingo ez balu bezala.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak